Dunyoda millatlar, elatlar ko'p va shu asnoda ularning adabiyoti vujudga kelgan. Aytish kerakki maktablarda o'qitilayotgan adabiyot fanlaridagi kitoblar har bir davlatda o'zgacha. Ularning ayrimlari bilan tanishamiz.

Frantsiya

Frantsiyada alohida “Adabiyot” degan fan yo'q. O'quvchilar darsliklarni o'z ona tillarida o'qishadi. Maktab dasturi ham mavjud bo'lmay, uning o'rniga tavsiya etilgan adabiyotlar ro'yxati mavjud. Frantsuz klassikasi majburiy ro'yxatdan iborat bo'lib, quyidagi ko'rinishda:

- “Xo'rlanganlar” Viktor Gyugo

- “Zo'raki tabib” Jan-Batist Moler

- “Jerminal” Emil Zolya

- “Kichkina shahzoda” Antuan de Sent-Ekzyuperi

- “Bavari xonim” Gyustav Flober

Amerika qo'shma shtatlari

AQShda ham xuddi Frantsiyaniki singari adabiyotga bag'ishlangan alohida dars yo'q. Shunchaki qiziquvchilar uchun kitoblar ro'yxati bor, xolos. Ularning eng ommabop beshtasi:

- “Masxarabozni o'ldirish” Xarper Li

- “Geklberri Finning sarguzashtlari” Mark Tven

- “Pashshalar hukmdori” Uilyam Goling

- “Buyuk Getsbi” Frensis Skot Fitsdjerald

- “Qizil harflar” Natanielya Gotorn

Buyuk Britaniya

Birlashgan Qirollikdagi adabiyot fanining o'qitilishi juda oddiy: unda faqat ingliz klassikasi o'qitaladi. Ingliz klassikasida esa shunday asarlardan tashkil topganki, ular allaqachon jahon klassikasi ro'yxatiga kirib borgan. Mana ular:

•  «Katta umid» Charlz Dikkens

•  «Andisha va g'urur» Jeyn Ostin

•  «Sichqonlar va odamlar haqida» Jona Steynbeka

•  «Frankenshteyn» Meri Shelli

•  «Jeyn Eyr» Sharlotta Bronte

•  «Garri Potter va falsafa toshi» Joan Rouling

Niderlandiya

Dunyoning boshqa davlatlaridagi maktab o'quvchilariga qaraganda Niderlandiyadagi maktablarda tahsil ko'ruvchi o'quvchilar adabiyotni uncha xushlamaydi. Ularga o'qish uchun tavsiya etilgan kitoblar ro'yxati yarim niderland va yarim evropalik mualliflar kitobidan tuzilgan. Masalan:

•  «Shom vaqti» Stefani Mayer

•  «Ochlik o'yinlari» Syuzen Kollinz

•  «Ikkinchi imkoniyat» Filippa Potstso di Borgo 

•  «Boshpana. Maktublardan kundalik» Anna Frank

•  «Ahmoqlikni sharaflash» Erazm Rotterdamskiy

Germaniya

Germaniyalik o'quvchilar o'zlarining federal eriga qarab adabiyot darsligini tanlaydi. Ammo shunga qaramay adabiyotda o'qitiladigan kitoblar ro'yxatidan jahon klassikasi asarlari hamda nemis yozuvchi va shoirlari kitoblari o'rin olgan. Mana o'sha asarlar:

•  «Dono Natan» Gotxold Efraim Lessing

•  «Faust» Iogann Volfgang Gyote

•  «G'arbiy frontda o'zgarish yo'q» Erix Marii Remark

•  «Chol va dengiz» Ernest Xeminguey

•  «Qurilish» Frants Kafka

Turkiya

Turk o'quvchilarining barchasi biladigan yagona shart shuki, ularning hammasi mamlakat madhiyasini bilishlari shart. Turk maktablarida u har kun, dars boshlanishidan avval chalinadi. Adabiyot darslarida esa turk hamda qo'shni mamlakatlar yozuvchilarining asarlari o'rganiladi:

•  “Karim va Aslo” ertagi

•  Xo'ja Nasriddin latifalari 

•  Divan she'rlari 

•  «Sayohatchining kitobi» Avliyo Chalabiy

•  «Drindagi ko'prik» Ivo Andrich

•  «Oq kema» Chingiz Aytmatov

Xitoy

Xitoy maktablaridagi adabiyot darslari to'rtta klassik romandan tashkil topgan bo'lib, ularni barcha maktab o'quvchilari bilishi shart etib belgilangan. Ulardan tashqari, yuancha drama, tanlar she'riyati, tarixiy yozuvlar, ajdodlar tarixi va boshqa ko'plab janrlarda adabiyot fani o'qitiladi.

•  «Bahslar va suhbatlar» Konfutsiy

•  Klassik romanlar «Uch mamlakat», «Qizil minoradagi tush», «Daryoli zavodlar» va «G'arbga sayohat»

•  tanlar she'riyati (eng mashhur mualliflar — Li Bo, Du Fu va Bo Tszyuyi)

•  «Qanday po'latga aylaniladi?» Nikolay Ostrovskiy

Kolumbiya

Lotin Amerikasi butun dunyoga ajoyib va betakror yozuvchilar hamda shoirlarni etishtirib bergan joy hisoblanadi. Ularning asarlarini butun dunyo maroq ila mutolaa qiladi. Aynan shuning uchun Kolumbiya maktablaridagi o'quvchilar adabiyot fanida ular tomonidan yozilgan asarlarni o'qib-o'rganishadi. Katta sinfdagi o'quvchilar esa xorij adabiyoti bilan tanishishadi:

•  «Yolg'izlikning yuz yili» Gabriel Garsiya Markes

•  «Sodda qahramon» Mario Vargas Losa

•  «Klassikadagi o'yinlar» Xulio Kortasara

•   Pablo Nerudaning she'rlari

•  «Don Kixot» Migel Servantes

JAR

Janubiy afrikalik maktab o'quvchilari adabiyot fanida klassika janrini deyarli o'qishmaydi. Ularning kitob ro'yxatidan zamonaviy mualliflarning asarlari joy olgan:

•  «Romeo va Juletta» Uilyam Shekspir

•  «Pashshalar hukmdori» Uilyam Golding

•  «Masxarabozni o'ldirish» Xarper Li

•  «Haqiqatdan bo'lak hech narsa» Edvard Irving Uortis

•  «Bo'g'doy doni» Ngugi Va Txiongo

•  «Uolter Mittining g'aroyib hayoti» Jeyms Terber