Futbolimizda yangi urf paydo bo'ldi, uning asoschisi esa - «Paxtakor» klubi. To'rt-besh yil oldin faqat «Paxtakor» yoshlarni tarbiya-layotganini ro'kach qilardi. Hozir uning safiga «Nasaf» ham, «Bunyodkor» ham qo'shilgan. Endi bu klublar xuddi o'sha gaplarni bot-bot takrorlamoqdalar. Ishlar birozgina ortga ketsa bo'lgani, darhol yoshlarni tarbiyalashayotganini qistirib o'tishadi. Masalan, «Bunyodkor» mag'lubiyatga uchragan o'yindan so'ng matbuot anjumanida Sergey Lushan nima deyishini taxminan bilib olish qiyin emas.
NATIJA VA E'TIBOR
«Ob-havoning noqulay kelganligi tufayli», deb boshlanadigan latifa bor, bilasiz-ku. Murabbiylarimizning gapi ham borgan sari shunga o'xshab ketmoqda, faqat farqi: «Yosh futbolchilarga berilayotgan e'tibor tufayli», deb boshlanadi-da, «klubimiz oldiga qo'yilgan maqsad - terma jamoaga iqtidorli yoshlarni tarbiyalab berish», deb yakunlanadi. Bunday gaplarni o'zingiz ham ko'p eshitgansiz.
Bu haqda ilgari ham ko'p yozganmiz. Yana nimaga shu mavzuga qayta to'xtalyapmiz? Chunki klublar to'xtashgani yo'q. Yoshlarga e'tibor davom etmoqda, natija esa... Umuman, yoshlarga e'tibor berish yaxshi, albatta. Yoshlik - bu kelajak degani. Futbolimizning hozirgi holatidan kelib chiqib aytadigan bo'lsak, balki kelajakka umid qilishdan o'zga ilojimiz ham yo'qdir. Braziliyada har yili o'nlab Robino va Neymarlar etishib chiqadi, bizda esa iqtidorlar mudom sanoqli. Shu sababli, birortasi yaxshiroq o'ynab qolsa, ko'zimiz chaqnab ketadi. Axir Bobur Abduxoliqovni ikkita uchrashuvda yaxshi o'ynagani uchungina terma jamoaga chaqirishlarini talab qilishimiz kulgili-ku. Termada o'ynash uchun futbolchi qanchalik o'zini ko'rsatishi lozim, bilasizmi? Bu nimadan dalolat? Gap shundaki, oxirgi vaqtlarda faqat yoshlarga qarab qolganmiz. Klublarni-ku, aytmasa ham bo'ladi. Yoshlarni qalqon qilib olishgan. Bir gap bo'lsa, darhol ularning ortiga berkinishadi - «Biz yoshlarni tarbiyalamoqdamiz»! Aslida, klubning maqsadi nima bo'lishi kerak? G'alabami yoki yoshlar tarbiyasi? Yoshlarni etishtirarkan, ular orqali g'alabalarga erishish, sovrinlarni qo'lga kiritishni maqsad qilmaydimi?
XAYoLPARAST
Shu o'rinda biroz lirik chekinish qilishga izn bersangiz. «Ajoyib xayolparast» filmi yodingizdami? O'sha, Baxtiyor Ixtiyorov ijrosidagi obraz! Uni nimaga esladik? Sababi bor. Yaxshi bilasiz, filmda bosh qahramon boyib ketish maqsadida quyon boqishga tushadi. Suratga olish ishlari olib borilgan o'sha yillarda bunga qanday qarashgani noma'lum, ammo hozir bunga mutlaqo boshqacha qaraladi. Ana, qaerlardadir quyon boqib, rekord darajada go'sht olishganini olqishlab, turli xabarlar chiqarildi. Shunday ekan, hozirgi qarashlarimiz «Ajoyib xayolparast» suratga olingan davrdan farq qilishi turgan gap.
Ammo filmda boshqa bir ma'no borki, unga ham e'tibor qaratsak. Gap shundaki, Baxtiyor Ixtiyorov yaratgan obraz aslida boyib ketishni maqsad qilgan va bu yo'lda quyon boqishdan vosita sifatida foydalanishni rejalashtirgan edi. Ammo voqealar jarayoni shunday ko'rinish oladiki, bosh qahramon bora-bora maqsaddan og'ishib ketadi va quyon boqishni vosita emas, balki maqsad qilib oladi. U rejasini amalga oshirgach, ya'ni fermasini kengaytirib olgach, hamma quyonlarini sotib, shaharga qaytib ketmasdan «erkatoylari»ni mehr bilan parvarishlashda davom etadi. Kap-katta odam kuppa-kunduzi quyonlarini qirg'iylardan qo'rish maqsadida «qiy-qiy», deya qiyqirib, odamlarga kulgi bo'ladi, qo'shni qizga «mushuging o'g'ri, mushuging qaroqchi», deya telbalarcha baqiradi. Asl maqsadidan og'ib ketgan odam shu ko'yga tushsa kerak. Menga qolsa «Ajoyib xayolparast»ning asl ma'nosini mana shunda ko'rgan bo'lardim. Ya'ni, bu film shunchaki xayolparast odam haqida emas, balki o'z maqsadidan ko'ra, unga erishish vositasini ustun qo'ygan odam qay darajada adashishini ko'rsatib beradi.
FUTBOLDAGI «XAYoLPARASTLAR»
Endi bu filmni nimaga futbol gazetasiga olib chiqding, dersiz? Ta'bir joiz bo'lsa aytib o'taylik, klublarimiz ham xuddi shunday adashib qolgandek. Aslida, ularning maqsadi nima bo'lishi kerak? Ha, yashang - tarkibni kuchaytirish, g'alabalar qozonish, sovrinlarga ega chiqish. Yoshlarni tarbiyalash esa xuddi shu maqsadga erishish yo'lida bir vosita bo'lishi kerak edi. Hozir esa ko'rib turibmizki, asosiy darajaga sovrinlar emas, balki yoshlar qo'yilgandek.
Aslida, yoshlarga e'tibor orqali yana bir maqsadni amalga oshirish mumkin. Zamonaviy futbolda yosh iqtidorlarni etishtirib, pullab, jamoasini rivojlantirayotgan ko'plab klublar bor. Ya'ni, asosiy e'tibor sovrinlar emas, balki yosh futbolchilarni etishtirish va pullashga qaratiladi. Albatta, bu ikki maqsadni birlashtirish va yoshlar bilan natijaga erishgan holda keyin pul ishlash ham mumkin. Ammo bunday holatda barqarorlikka erishish qiyin bo'ladi. Bu ishni uddalasa, «Ayaks» uddalardi. Eslang, amsterdamliklar to'qsoninchi yillar o'rtalarida qay darajada  kuchli tarkib shakllantirgan edilar - Klyuyvert, Davids, aka-uka de Burlar... Ammo «Ayaks» bu futbolchilarni tarkibda ushlab qolmadi va joyi chiqqani hamono sotishga tushdi, katta pul ishladi. Aynan shu holat jamoa natijalariga putur etkazdi va nafaqat Chempionlar Ligasi, balki ichki birinchilikda ham etakchilik mavqei boy berildi. Shunday ekan, bu ikki ishni jamlash ancha og'ir.
Davomi InterFUTBOL gazetasi blogida.
— deya xabar beradi uff.uz nashri.