Saviya… Qamchi bilan urib davolash haqida eshitganmisiz? Esimda, yoshligimizda oilada kimdir qattiqroq yo'talib qo'ysa ham momomiz — “Buni qo'shni mahalladagi kinnachi opoqiga olib borish kerak, qamchisi bilan urib o'qib qo'ysa, gijinglagan toychoqdek chopqillab ketadi”, — derdilar. To'g'ri, tibbiyotning mazkur “zamonaviy” usuliga ishonadiganlar hozir kamdan-kam topiladi. Ammo qamchi zarbidan har qanday odamning sergak tortishi bor gap. Bu ham, haligi, kinolarda kimdir hushidan ketayotgan bo'lsa ikkita tarsaki bilan o'ziga keltirib qo'yishadi-ku, shunga o'xshagan gapda… Eskichalikni bas qilib, futbolga o'tsam. Shapaloq yoki qamchi to'g'risidagi ishoralarni esa yo'l-yo'lakay o'zingiz tushunib olarsiz. Demak ketdik… Umar aka va “Mushtum” Jurnalistikada fikrni so'zda emas, balki rang-tasvirda ifodalash ba'zan yaxshiroq samara beradi. Bir paytlar “Mushtum” jurnalida e'lon qilingan bittagina hajviy surat, jiddiy nashrlardagi otning kallasidek keladigan maqolalarga nisbatan oddiy xalq va “yuqoridagilar” e'tiborini ko'proq tortgan. Masalan, hozir ham ko'plab futbolchilar (ayniqsa Balotelli va uning cho'chqachasi), shuningdek, futbolga yaqin insonlar “Goal.com” saytida faoliyat yuritayotgan iordaniyalik rassom-jurnalist — Umar Mo'manining “nazariga” tushib qolishdan, “shu bo'yog'ing yuzingga chaplangur nima o'ylab toparkan”, – deb hadiksirab turadi. Umuman, Mo'manini butun dunyo, jumladan yurtimiz futbol ishqibozlari ham juda yaxshi biladi, karikaturalari katta qiziqish bilan kutib olinadi. Hajvchining futbolni his qilishi, tushunishi, ta'sirli-tanqidiy g'oyalaridan zavqlanadi. Keyingi paytlarda o'zimizda ham karikaturachi shovvozlar ko'payib qoldi. Ammo, sezgandirsiz, saviya — er bilan osmoncha. Shundoq rasm daftarga qora qalam bilan bir-narsalar qoralab uzatvorishadi. Zamonaviy kompyuter grafigidan foydalanish, uzviylik, davomiylik, “yalt” etgan g'oya yo'q. Agar buni maydalashish deb hisoblasangiz, u holda maqolaning davomi siz uchun emas! “Tush aslo o'ng bo'lmas…” “Mejdunarodnaya panorama”, “Mir primer ligi”, “90 minut +”, “Posle futbola s Georgim Cherdantseviim”, “Futbolnaya noch”… Bular birgina Rossiyaning NTV+ kanallar tarmog'idagi futbolga bag'ishlangan ko'rsatuvlarning o'ndan biri. Eng muhimi, ulardagi tahliliy-ilmiy yondashuv. Mabodo Rossiya terma jamoasi yutqazib qo'ysa bormi, hisob-kitoblarni qalashtirib tashlashadi: Kim qancha kilometr bosib o'tdi? Murabbiyning taktik sxemasi nimaga ish bermadi? Kim o'yinning umumiy manzarasini “buzib” qo'ydi? Qaysi o'yinchi to'p bilan necha foiz muomalada bo'ldi? O'yindan oldin kimning nima dardi bor edi?…Oldi-qochdi gaplar, umumiy fikrlarni eshitmaysiz ulardan. Bundan tashqari, haqiqiy futbol shinavandalari darvozaga kiritilgan oddiy golni ham mutaxassis ko'zi bilan san'at asariga aylantirib beradigan — “Gollaktika”, har bir turdan keyin hakamlarni bitta-bitta “patini yuladigan”, ularning xatti-harakatlarini hali “o'pkalar sovumay turib” baholab boradigan — “Svistok”… kabi ijodiy topilmalardan ham mazza qilib bahra oladi. Xo'sh, bizning g'aribgina kanalimizda ana shunday ko'rsatuvlardan nechtasini sanab bera olasiz? Qiyin-a? “FIFA”, “Osiyo futboli”… menimcha, bo'ldi. “Ijodiy” topilmalarimiz shulardan iborat. Shunda ham bu chiqishlarda asosan axborot beriladi. Bitta sonida To'xtabekov boshlovchi, Mustafoev “mutaxassis” vazifasini bajarsa, keyingi sonda rollar almashadi. Tahlil kam. Bori ham haligi “Olovuddinning sehrli chirog'i” filmidagi shoh vaziri — “Donolar donosi”ning o'sha mashhur “purma'no” hikmatini eslatib yuboradi: “Tush aslo o'ng bo'lmas, o'ng aslo tush, agar o'ng tush bo'lsa, tush o'ng bo'lur…Ey, bari bir go'r!” “To'p darvozaning yuqori o'rta burchagida” Elaginning sharhlarini eshitgansiz. Bir maromda — ammo his-hayajon, sportcha intellekt, futbol ruhiyatiga mos nozik so'z o'yinlariga to'la. Shuningdek, Aleksandr Shmurnov, Konstantin Genich, Vasiliy Utkin, Georgiy Cherdantsev kabi haqiqiy futbol ustalarining sharhlari siz tomosha qilayotgan bahsga yanada joziba ato etadi. Aslida, bir paytlar bizda ham ushbu sohada o'ziga xos maktab bor edi. Axbor Imomxo'jaev nomi bilan bog'lanadigan ushbu dargohdan marhum — Davlat Turdialiev, Mirzahakim To'xtamirzaev, Xayrulla Hamidov, Davron Fayziev kabi haqiqatda nodir sharhlovchilar etishib chiqqan… Negadir hozir shu maktab qarovsiz qolib ketgandek. Bugun ekran qarshisidagi muxlislar futbolni “ovozsiz” rejimga o'tkazib ko'rishayapti. “To'p darvozaning yuqori o'rta burchagiga borib tushdi”, “Hozir arab futbolchisi o'zbekistonlik raqibini bir qiyshayish bilan aldab o'tdi”, “Men yuqorida ta'kidlab o'tganimdek”, “Men hozirgina aytib o'tgandim”, “To'p yarim havo bo'ylab uzatildi”… singari siyqa va tuturiqsiz jumlalar ularni shunga majbur qilyapti. Fojia emasmi bu? Nahotki shunday maktabni “berib” qo'ygan bo'lsak! Muxlis e'tirozi Hech e'tibor berganmisiz, O'zbekiston terma jamoasining mag'lubiyati bilan tugagan o'yinlardan keyingi matbuot anjumanlari aksariyat hollarda muxlislar e'tiroziga sabab bo'ladi. “Izohlar”da asosan jurnalistlarimizning saviyasi, savol berish salohiyati muhokama qilinadi. Ishonmasangiz, istalgan futbol sayti arxivini titkilab ko'ring! Mana ulardan biri (O'zbekiston-Eron bahsidan keyin o'tkazilgan matbuot anjumaniga “yuzer” reaktsiyasi, ma'nosi saqlangan holda kichik tahrir qilingan): “Tushunmadim, O'zbekistonda jurnalist zotiga qiron kelganmi!? Matbuot anjumanida berilayotgan savollarga e'tibor qiling: “Suriya Xitoyni mag'lub etganidan hayron qoldingizmi?”, “Maydon markazi sizni tashvishga solmayaptimi?”, “Rashidov keyingi bahsda zaxirada qolishi mumkinmi?”… Menimcha, matbuot anjumaniga kirganlar yo o'yinni ko'rmagan yoki Babayan ularning “duxini” olib qo'ygan! Nahotki, oddiy muxlisining aqli etib turgan narsalarga, “jurnalistlar”ning farosati kaltalik qilyapti?... ... Davomi «Tafsilot.uz» saytida
— deya xabar beradi uff.uz nashri.