Qatardagi «Lahviya», Rossiyadagi «Krasnodar» va o'zimizning «Obod». Ularni birlashtirib turadigan jihatlar bor. Xususan, har biri XXI asrda tashkil topgan bu klublar xususiy mulkdorlar hisobiga barpo etilgan. «Paxtakor» va «Bunyodkor»ning mashhur ishbilarmonlar egaligiga o'tishi kutilayotganligi to'g'risida mish-mishlar tarqaganiga hali ko'p bo'lmadi. Futboldagi «xususiy mulk» tushunchasi tushunish jihatdan u qadar murakkab emas. Bugun futbolimizga xususiy mulkdorlarning kerakligi va professional futbol klublarining xususiylashtirilishi borasida to'xtalib o'tamiz. Maqolada ko'proq amaldagi qonun hujjatlariga ham tayanilgan. Kirish qismi Angliya premer-ligasi yoki EChL bahslarini kuzata turib: «qachon bizning klublar ham xususiy bo'larkan?», degan fikr ko'p bora xayolimizdan o'tgan. Yaqinda «Milan» to'laligicha xitoylik investorlarga topshirilgach, futbolda xususiy klublar o'z hukmronligini o'tkazishiga yana bir karra amin bo'ldik. «Bornmut» va «Olimpik» (Marsel) jamoalarining ertangi kunga umid bilan qarashiga undab turgan narsa ham - uning egasi borligidir. Har bir biznes-loyiha tuzilayotganda undan foyda olish ko'zda tutiladi. Ularning aksariyati foydani 1-2 yildan so'ng olinishiga tavakkal qilib tayyorlanadi. Albatta, banklarning kreditlari va hamkor sheriklarning mablag'lari ham inobatga olinadi. Evropa futbolida paydo bo'layotgan yangi loyihalar ham shu yo'ldan ketyapti. So'nggi paytlarda UEFA qo'llayotgan «feyr-pley» mohiyati quyidagicha: klub ishlab topayotgan pulidan ko'p sarflamasin, zararga ish ko'rmasin! «PSJ», «Manchester Siti», «Malaga» yaqin-yaqingacha ham bu borada juda qiynalardilar. So'nggi paytlarda tailandlik ishbilarmonlarning biznes loyihalari ham ko'zga tashlanib qoldi. Tailand, Hindiston, Indoneziya va Xitoy kabi Osiyo mamlakatlaridan chiqqan investorlarning Angliya, Ispaniya yoki Frantsiya taraflardan o'z omadlarini izlashiga keladigan bo'lsak, bu erda tushunarsiz narsaning o'zi yo'q: o'z brendlarini butun Evropaga tezroq tanitish va foyda olish. Fors ko'rfazi investorlari tutayotgan yo'lni yaqin-yaqingacha tushunish mushkul edi. So'nggi 2 yil ichida ularning ham shashti biroz pasaydi, ular UEFA talabiga bo'sunishga majbur bo'lib qolishdi. Bizning futbol O'zbekiston Respublikasi Prezidentning 2006 yil 1 maydagi Pq-338-son qaroriga muvofiq, futbolni rivojlantirish uchun yordam ko'rsatish va zarur shart-sharoitlar yaratish, shu jumladan, futbol klublarining moddiy-texnik bazasini mustahkamlash, stadionlarni FIFA talablariga muvofiqlashtirish, O'zbekiston futbol federatsiyasi va futbol klublarini o'zini-o'zi mablag' bilan ta'minlashga va o'z xarajatlarini o'zi qoplashga o'tkazish, jahon va Osiyo qit'asi chempionatlarida, xalqaro musobaqalarda O'zbekiston sharafini munosib himoya qilishga qodir bo'lgan yuqori darajali futbolchilar tayyorlashni ta'minlash, shuningdek, mamlakatimiz futbolining ommaviylik darajasini oshirish maqsadida O'zbekiston futbol federatsiyasi hamda Madaniyat vazirligining: - faoliyat ko'rsatayotgan futbol klublarini qayta tashkil etish yo'li bilan mulkchilikning turli shakllaridagi professional futbol klublarini tashkil etish to'g'risidagi; - zaxira tayyorlash uchun professional futbol klublarining o'z tuzilmasiga bolalar-o'smirlar futbol maktablarini kiritishni majburiy deb hisoblash haqidagi; O'zbekiston futbolini qo'llab-quvvatlash jamg'armasini uning qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahridagi filiallari bilan birga tashkil qilish to'g'risidagi takliflariga rozilik berilgandi. Mazkur qaror bilan professional futbol klubini tashkil qilish mahalliy davlat hokimiyati organlari, sport tashkilotlari, shuningdek, tijorat tuzilmalari, yuridik va jismoniy shaxslardan iborat muassislar tomonidan ularning shakllantirilayotgan klublar tashkiliy va moliyaviy masalalarini hal etishdagi imkoniyatlarini hisobga olgan holda amalga oshirilishi belgilangandi. Mazkur qaror bilan o'sha payt oliy ligada mavjud bo'lgan klublarga professional maqomi berildi. OFK litsenziya komissiyasi ham yurtimizga tashrif buyurib, bu boradagi ishlar bilan yaqindan tanishgandi. Takliflar Poytaxtda paydo bo'lgan «Obod» va «Oq-tepa», Farg'onadagi «Yozyovon Lochinlari»ni shaklan va boshqa jihatlardan xususiy klub deya baholasak bo'ladi. Aslida, futboldagi xususiy klublarni dastlab futzalda tuzish kerak. Bizning futbolda infratuzilma deyarli shakllantirib bo'lingan. Mamlakatimiz mintaqalarida uch bosqichli sport musobaqalarining o'tkazib kelinishi tufayli stadionlar masalasida muammo yuzaga chiqmaydi. Demak, bu arenalarni jamoalarga va tashkil etilajak xususiy klublarga ijaraga berish kerak (keyinroq sotish masalasini ko'rib chiqsa ham bo'ladi). O'z stadioniga ega bo'lgan klubga ekipirovkalar savdosini uyushtirish qiyinchilik tug'dirmasligi tayin. Muxlislarni jalb qilish va ulardan har bir o'yinda aqlli yo'l bilan mablag' olib qolish (aslo majburiy tarzda emas!) bu endi klublar menejerlarining mahoratiga bog'liq. Xususiy klublarni aktsiyadorlik jamiyati shaklida tashkil qilish kerak, degan fikr ham yo'q emas. Taklifimiz: tashkil etilajak xususiy klublarning aktsiyalarini muxlislar sotib olib, klub boshqaruvi a'zosiga aylanishsin. Ana, Germaniya bundesligasi klublari va «Barselona»ni klub a'zolari boshqaradilar-ku! «Manchester Yunayted»dan norozi bo'lgan muxlislarning «Yunayted of Manchester» nomli yarim professional klub tuzgani ham haqiqat-ku! Xususiy futbol klublariga mablag' topish choralarini o'rgatish shart bo'lmasa kerak. Chunki yurtimizda har doim biznes sohasi vakillari uchun turli xorijlik yuqori malakali mutaxassilar tomonidan «Biznes yuritish qoidalari» bo'yicha trening va seminarlar o'tkazib kelinadi. Evropa klublari (misol uchun, «Chelsi», «Borussiya» D, «Shaxtyor») menejerlarini chaqirib, ular ishtirokida turli seminarlar tashkil etish mumkin. Yoki mutaxassislar chet elda bir oylik malaka oshirish kurslariga borib kelishsa ham bo'ladi. Muxlislarning futbolga, stadionlarga qaytishi uchun yangi nomlar, xususan, yangi nom va shakldagi klublar darkor. Bu ko'r-ko'rona, shoshma-shosharlik bilan amalga oshirilmasligi kerak. Xususiy futbol klublarini tashkil etish va ularning faoliyatini ta'minlash bo'yicha chora-tadbirlar Dasturi yaratilishi lozim. Buni albatta, futbol rahbariyati (O'FF, Jismoniy tarbiya va sport ishlari Davlat qo'mitasi), mutaxassislar (xususan, iqtisodchilar, huquqshunoslar) birgalikda ishlab chiqishlari kerak. Imtiyozlar DAVOMI InterFutbol.uz ning Telegram dagi sahifasiga ulaning – eng so'nggi yangiliklar, qiziqarli bloglar va tahliliy materiallar endi bir to'plamda.
— deya xabar beradi uff.uz nashri.