Ehh, o'zbek futboli! Gohida o'ylab qolasan, xuddi futbol maydonidagi noyob futbolchilarning “noyob” harakatlaridek harakat qilging kelib qoladi. Bu so'qmoq yo'l. Anchayin qaltis yo'l. Bu yo'ldan hamma ham yuravermaydi. Aynan shu bilan shug'ullanamiz.
Biz bugun “ikki sevishgan qalb” va yana u, bu haqida gaplashamiz. Aniqroq aytadigan bo'lsak, gap o'zbek futboli va futbol jurnalistikasi, jurnalistlar haqida.
Jurnalistlarimiz o'zbek futboli, uning muammolari va yana kim haqidadir, nima haqidadir har doim yozishadi. Bu erda ajablanadigan hech narsa yo'q. Chunki bu ularning kasb taqozasi. Ajablanarlisi shundaki, ular haqida hech kim yozmaydi. Biz bugun eng “noodatiy”, “nostandat” usuldan foydalanimiz. Ya'ni, gap, o'zbek futboli jurnalistlari haqida. Jurnalistlarimiz uchun boshqalar tutgan ko'zguda o'z aksini ko'rish, juda ham qiziq. Bundan ularning ta'sirlanish doirasidagi hissiyotlarini ko'rish, men uchun, undan-da qiziq.
Hozir hamma yozayapti. Bilgan ham, bilmagan ham.
Zamoningdan o'rgilay. Internet degan bir “baloi azim” chiqdi. SPORTS.uz, voha.uz, uff.uz, stadion.uz, interfutbol.uz, maydon.uz, penalty.uz va hakazo. Bu qora qutiga boshchangizni bir qo'r tiqib olsangiz, u erda futbol haqida, futbolchilar haqida “saylanmalar” to'plamidagi eng sara va shirador so'kinishlardan tortib, o'zbek futbolining global muammolarigacha bo'lgan fikrlarni o'qiysiz. Internetni bo'lgani yaxshi, ammo uning kamchiligi shundaki, u erda ma'lumot haddan ziyod ko'p. Nima haqidadir o'qishni bilmaysiz-u, birdan boshqasiga o'tib ketasiz, undan keyingisiga. Yana boshqasini boshlaysizda, birdan boshqasiga, so'ng orqaga. Olgan ma'lumotlaringizni barchasi miyangizda xuddi “elvizak” kabi aylana boshlaydi, aylana boshlaydi. Biroz vaqt o'tib ”elvizak” qanday paydo bo'lgan bo'lsa, xuddi shunday g'oyib bo'lganidek, olgan ma'lumotlaringizni barchasi xotirangizdan o'chib ketadi. Keyin savol paydo bo'ladi: “men nima haqida o'qidim?”.
Gazetalarimizning o'rni boshqacha. “Futbol ekspress”, “Inter futbol”, Chempion”, “Stadion”, “Erudit sport” va boshqalar. Ularda qandaydir harorat bor. Nima uchundir ularni har doim sog'inch bilan kutaman. Bitta kamchiligi, ma'lumotlar ancha kech etib keladi.
Televideniya esa umuman boshqacha. Unda “jonli ijro” bor. “Jonli ijro”ga nima etsin! “Gol”, “FIFA” ajoyib loyihalar. Ammo futbolimiz targ'iboti uchun ular kamlik qiladi. “Futbol sharhi”, “Soccer club” ko'rsatuvlarini sog'inib qolaman.
Jurnalistlarimizning qaysi “ma'lumot o'chog'ida” faoliyat yuritishidan qat'iy nazar, ularning ijodiga hurmat bilan qarayman.
Mustaqillikka erishganimizdan so'ng o'zbek futboli sanoatida (agar uni “sanoat” deb atash mumkin bo'lsa) eng rivojlangan sohalardan biri, bu – futbol jurnalistikasidir. O'tgan davr mobaynida jurnalistika sohasida ko'plab istte'dodlarni, ijodkorlarni kashf qildik. Ularni el tanidi, yurt tanidi.
Rivojlangan bu soha nuqtai nazaridan qaraganda o'zbek futboli va futbolchilariga bo'lgan ta'siri o'ta yuqori darajadadir. Bu soha vakillari ulkan potentsial kuch qudratga ega. Agar ular istashsa, o'zbek futbolini yuksak chuqqilarga chiqarib qo'yishi ham mumkin, agar istashsa vayronaga ham aylantirishlari mumkin. Chunki ularning qo'llarida qudratli darajadagi qurol mavjud. O'zingiz bilasiz, qurolli insonlar bilan hazillashib bo'lmaydi…
Men jurnalistlarni qiyosan bo'rilarga o'xshataman. Bo'rilar quyuq o'rmonzor sanitarlari bo'lishsa, jurnalistlar futbolimiz sanitarlaridir. Agar zavqlanib ifodalaydigan bo'lsak, bu haqda aynan shunday deyishga arziydi. Bo'ri odamlar nuqtai nazaridan qaraganda, juda bo'lmag'ur maxluq, lekin hayvonlar orasida u yuqori darajada rivojlangan jonivor, chunki uning miyasining hajmi katta. Va yana uni qo'lga o'rgatib bo'lmaydi.
Mamlakatimizda shunday futbol jurnalistlari borki, ularning fikri hamma vaqt futbol sohasi odamlarining fikriga to'g'ri kelavermaydi. Bu jurnalistlarni esa, ularning qarashi ham, fikri ko'p ham qiziqtiravermaydi. Chunki bunday futbol jurnalistlarini futbolga nisbatan, uning atrofidagi odamlar faoliyatiga nisbatan ham o'z qarashlari bor. Bu “o'jar” jurnalistlarni hech kim va hech narsa ortga qaytara olmaydi. Ular o'zgacha fikr qiladiganlar sirasiga kiradi. Ya'ni “nostandart” o'ylaydiganlardir.
Har sohada bo'lgani kabi, futboldagi tanqidga ham normal qarash kerak. Boya yuqorida ta'kidlaganimizdek, ba'zan “sanitarlik” ham qilib turish kerak. Ammo tanqid g'arazguy yoki birovning yomon ko'rish nuqtai nazaridan emas, xolisona bo'lishi va bu tanqiddan odamlar o'ziga to'g'ri xulosa chiqarishi kerak. Toki, tanqid bir qadam oldinga o'tishga turtki bo'lsin. Tan olish kerak, yurtimiz futbol jurnalistikasida o'z ishini ustalari talaygina.
Gohida menda shunday tasavvur paydo bo'ladi. Futbol jurnalistlarimiz va futbolimiz hech kelisha olmayotgan er-xotinga o'xshaydi! Er, xotinning yuziga ko'zguni tutib o'shqiradi! “Turqingga qara, senda lazzatlanadigan, rohatlanadigan hech narsa qolmadi!, Ketaman!”… xotin qurmagur ham o'z bilganidan qolmaydi! Bunday “xotin”dan er bezadi. Bunday o'xshatishdan albatta uzr so'rayman. Ammo bunday erlar, ba'zan o'z ortidan millionlab  boshqalarni ham ergashtirib ketadi.
Ba'zan o'ylab qolaman, balki bir yoqadan bosh chiqarib, o'zimizning futbolni rivojlantirishni, go'yoki ohangrabodek o'ziga tortadigan narsaga aylantirish uchun birgalikda harakat qilish kerakdir! Mayli fikrlar xilma-xilu, ammo maqsad bitta bo'lsin.
Bir vaqtlar o'qiganim bor, jurnalistlar mamlakat rahbarini, sarmoyadorlarni futbolga bo'lgan munosabatini, futbolga bo'lgan mehrini o'zgartira olgan. Ular o'z maqsadlariga etishmaguncha. Yozishdan to'xtashmagan. Bu mamlakatda jurnalistlarning sa'y-harakatlaridan keyin, futbol haqiqiy industriyaga aylangan.
Ustozimiz, futbolimiz darg'asi Axbor aka Imomxo'jaevni buyuk sarkardaga o'xshataman. U kishi o'zbek futboli jurnalistkasiga ta'mal toshi qo'ygan ijodkor hisoblanadilar. U kishining ortida qudratli kuchga ega bo'lgan, ulkan qo'shin saf tortib turibdi. Bu qo'shin shunchalik buyuk kuch-qudratga egaki, u hohlagan “mamlakat”ni zabt etishga qodir!
Qachondir, qaerdadir o'zbek futboli ulkan muvaffaqiyatni qo'lga kiritsa, bilingki bu sizning ishingizdir, bilingki, bu muvaffaqiyatda sizning ulkan imzoingiz bo'ladi!
Barchangizga ijodiy parvozlar tilab,
hurmat bilan – Mahmayusuf Berdiev
— deya xabar beradi uff.uz nashri.