Federatsiyaga ketyapman. Hozir kiraman. Tasavvurimda hamma xodimlar bir zalga kirib olib, film tomosha qilishayotgandek. Nega ishlarini qilishmas ekan, desam, filmdan ko'zlangan maqsad bor ekan… Ha, tushundim.
Yaxshi bo'ldi, deyman, men ham birga tomosha qilaman. O'zi anchadan buyon yangi chiqayotgan filmlarni ko'rmay qo'ygandim. Sabablarini bilasiz, albatta. Hozir o'sha bo'shliqni to'ldirib qo'yish niyatida, anchaginasini ko'rib ham qo'ydim. Gollivud tomonlarda juda katta o'zgarish.
Filmlar g'oyasi o'zgarmagan bo'lsa-da, yakunidagi mantiq o'zgargan. Ko'p filmlar atayin tugallanmayapti. Chunki yillar davomida tomoshabin saviyasi ham o'zgargan, ular film poyonini taxmin qilishga usta bo'lib ketishgan. Tugallanmaslik janri esa tomoshabinni o'ylatadi, fikrlashga chorlaydi. Hatto, filmning davomi bormikan, degan o'yga ham olib keladi. Bu har tomonlama kinoijodkorlarga foyda keltiradi.
Bu uslub ham aslida vaqtincha hukmronlik qiladi. U ham eskiradi va klassik janrga murojaat qiladilar baribir. Hozircha, yangilik istayotgan muxlislarga taxminlar asosida tayyorlanadigan filmlardan shu afzalroq tuyulmoqda. Hozircha.
Bu uslubdagi filmlarning ijodkorlari o'z yo'llarini oddiy izohlaydilar: “Hayot ham aslida shunaqa-ku!” Bir tomondan, shunaqa bo'lgani ham ma'qul-da. Aks holda, bu go'zal va qadim hayotning qizig'i qolmaydi. Kutilmagan voqealar, favqulotda burilishlar, g'aroyib stsenariylar asosida kechsa, insonning yashashga bo'lgan ishtiyoqi ham oshadi. Kurashadi, g'olib kelish uchun tirishadi, mag'lubiyatlar sababini o'rganadi. Ehtimol, hayotning azaliy qoidasi shundayligi uchun ham ko'rgan filmlarimizdagi mutanosiblikdan rozi bo'layotgandirmiz, ehtimol.
Ammo hayotimizda bir jabha borki, u parallel olamda yashayotganga o'xshaydi. Unda na o'zgarish bor, na kutilmagan xodisalar. Ha, ha, bildingiz, bu – O'ZBEK FUTBOLI!!! O'zbekning achchiq va alamli milliy chempionati. Bizning futbolimiz janri butunlay premitiv. Bizda hammasi kutilganidek kechadi. G'olibni oldindan bilsak bo'ladi. O'yinning so'nggi soniyalarida o'rindiqlarga yaxshilab joylashib olishimiz zarur. Bilamizki, hozir hammasi boshlanadi. Goleadorlarimizning superharakatlari 90-daqiqadan keyin boshlanishini oldindan bilamiz. Bu stsenariy anchadan buyon hukmron. Bu endi “O'zbekfilm” ijodi. Bizdagi tomoshabin Gollivud filmlarini tomosha qilayotgan odamdan keskin farq qiladi. Uni o'zi tomoshabin deyish ham biroz g'alati. U kuzatgich aslida. Kuzatadi, xolos. Tomoshabin bo'lishi uchun narigi tomonda TOMOShA bo'lishi kerak-ku, to'g'rimi?!
Bir oy muqaddam o'zbek futboli deb atalmish uzundan uzun serialda birdan o'zgarish bo'lib qoldi. Gollivud filmlarini tomosha qilayotganimizdagi holat kuzatildi, seskanish kuzatildi. Iya, dedik, bizda-ya! Terma jamoamizning ajoyib o'yinlariga hamohang tarzda Oliy ligamizdagi kirdikorlar ochila boshladi. Bu o'rinda katta ishni jurnalistlar amalga oshirmagan bo'lsa-da, O'FF prezidentining shaxsan o'zi minbardan turib gapirdi. Buyog'iga hamkasblarimiz hujumga o'tdilar. (Yana o'sha eski mavzuni gapiryaptimi, demang, iltimos, bu eski mavzu emas. Bu bugungi kundagi yagona mavzu. Tomoshabinning asabini o'ynatib yuboradigan stsenariy ichidagi eng yorqin, eng kulminatsion va butun filmni ushlab tura oladigan favqulodda mavzudir).
Biroq, oxirgi paytda hammaga ma'lum bo'lmoqdaki, bizning mutasaddilarimiz ham Gollivud filmlari oshuftasi ekanlar. Ular oxirgi paytda keng suratda qo'llanilayotgan uslubga murojaat qilib, TUGALLANMAYDIGAN yo'lni tanlashgan, chog'i. Yil tugamoqda, berilgan va'dalardan asar ham yo'q. Futboldagi ochilgan yaramiz asta-sekin bog'lab qo'yilmoqda. Aslida, u yarani kesib tashlash, uni muolaja qilish zarur edi. Yo'q, yarani yopib qo'yishmoqchi. Aytib qo'yay, ochilgan yarani yopib bo'lmaydi. U battar yiringlaydi. Tanani yanada azobga soladi. Isitmalari oshkorlar qilib tashlaydi.
Mayli, hozircha “film” ijodkorlari tomoshabinni nodon deb o'ylayversinlar. Bemavrid to'qilgan stsenariylarini “edirish” uchun xarchand tirishsinlar, mayli. Ammo bitta haqiqatni unutmasliklari kerak: Ular bu harakatlari bilan tomoshabinni emas, muxlisni emas, aslida O'ZLARINI aldashmoqda. Bu ishlarining oqibati juda xunuk tugashini bilishmayapti, chog'i. Futbolda, nafaqat futbolda, balki hayotning har jabhasida eng yomon narsa bir ishni chala qoldirishdir. Oxiriga etkazmaslik. Tugaydi, deb turganingizda, birdan titr ketib qolishini istaydilar. Ish o'rtasida ijodkorlarning nomlarini o'qitishga urinmoqchilar go'yo. Aslo. Janobi mutasaddilar futbolimizga gollivudcha uslubni joriy qilishga urinmasinlar. Yarashmaydi. U filmga mos tushadigan, insonni fikrlashga chorlaydigan janrdir. Va u ham muvaqqat janrdir. Hammasi asliga qaytadi. Hammaning ardog'ida bo'lgan eski uslublar yana hukmron bo'lajak.
Bu hayot, bu futbol. Unda ish oxirigacha etishi kerak. Oxirigacha etmasa, bu ish umuman qilinmagan hisoblanadi. Tomoshabinning ustidan kulmasinlar! Di Kaprio chiqmaydi ulardan. Rassel Kroular faqat film uchun yaralganlar. Hayot esa boshqa.
Xullas, shu! Hadeb gapiryapti, demang, gapirishimiz kerak. Keyingi hafta ham gapiramiz, undan keyin ham. Ehtimol, gollivudparast mutasaddilarimiz o'z ishlarini tugatmasdan, “kinoijodkorlar” nomini titrda berib yuborishni istashayotgandir, bizga bu uslub ma'qul emas. Bizga yuklatilgan vazifa boshqa. Biz oxirigacha kurashamiz. Katta ketmaylik-kuya, bizning avlod yaxshilik g'olib kelguncha kurashadigan qahramonlarni ko'rib ulg'aygan. Ularning xarakteri qon-qonimizga singib ketgan. Nachora. Xayrulla Hamidov Manba: Gol.uz
— deya xabar beradi uff.uz nashri.