Ha, nasib qilmadi. Na jahon chempionatida va olimpiada o'yinlarida O'zbekiston terma jamoasi bu mamlakatda ko'rinish berdi. Har safar bo'lgani kabi, “borimiz shu”dan nariga o'ta olmayapmiz. Aslida ham shundaymi?
Bir vaqtlar O'zbekiston futbol federatsiyasida faoliyat olib borgan Alisher Nikimbaev maqolani yozishga o'tirishimdan oldin ichimdagilarni qisqacha qilib, facebook ijtimoiy tarmog'idagi sahifasiga yozib ulgurdi. So'zma-so'z tarjimasini keltiraman:
“5 ta fakt:
    1993 yilda tug'ilgan futbolchilar 2013 yil yoshlar o'rtasidagi jahon chempionatining chorak finalida o'ynashdi.
    1994 yilda tug'ilgan futbolchilar 2011 yil o'smirlar o'rtasidagi jahon chempionatining chorak finalida o'ynashdi.
    1995 yilda tug'ilgan futbolchilar 2015 yil yoshlar o'rtasidagi jahon chempionatining chorak finalida o'ynashdi.
    1996 yilda tug'ilgan futbolchilar 2012 yil Osiyo chempionatida g'olib chiqishdi va 2013 yil o'smirlar o'rtasidagi jahon chempionatining 1/8 finaliga etib borishdi.
    Mana shu futbolchilar bitta jamoada jam bo'lib, Osiyo chempionatining guruh bosqichidan chiqa olishmadi”.
Butun bir maqolining mohiyati mana shu 5 ta xatboshida ko'rinish bergan. 4 ta yoshdagi futbolchilar mana shunday muvaffaqiyatlarga erishib, bir bo'lishganida ishni eplay olishmadimi – ayb futbolchilarda emas! Qaytarib aytaman, ayb yigitlarimizda emas! Ularni boshqarayotgan tizim va ularga ustoz tayinlayotgan markazning etib kelgan joyi mana shu, ortig'iga chindan ham munosib emasmiz. Hozircha.
Keling endi tanganing orqa tomoniga ham nazar tashlab ko'ramiz. 1993 yilda tug'ilgan futbolchilar boshini qovushtira olgan Ahmadjon Musaev – ishsiz.
1994 yilda tug'ilgan futbolchilar bilan yaxshi ishlagan Aleksey Evstafeev terma jamoa bilan birga emas.
1995 yilda tug'ilgan futbolchilarni yaxshi jamoaga aylantirgan Sergey Lushchan allaqachon terma bilan xayrlashgan (Ravshan Haydarov mendan ranjimasinlar, o'sha jamoani odam qilgan murabbiy sifatida Lushchanni bilaman).
Va nihoyat 1996 yilda tug'ilgan futbolchilarni qit'a chempioni qilgan Dilshod Nuraliev – ishsiz. Aniqrog'i, 13 yoshli futbolchilarga ustozlik qilmoqda. U yaxshiroq biladigan yigitlarni esa olimpiadaga Viktor Jalilov hamda Samvel Babayan tayyorlashdi. Endi ularning o'zi ham ishsiz, olimpiada terma jamoasidagi faoliyatini nazarda tutib aytyapman.
Falsafani yaxshi o'qimaganman, tan olaman. Mantiqni bir amallab ilib olishim mumkin. Shuning uchun bo'lsa kerak, Samvel Babayan juda ko'p ta'kidlaydigan futbol falsafasiga tushungan emasman. Nafaqat terma jamoada, balki u faoliyat olib borgan “Paxtakor”da ham. O'zbekiston terma jamoasi jahon chempionati yo'llanmasini qo'lga kiritgan taqdirida ham bu fikrim o'zgarmaydi. Chunki futboldagi muvaffaqiyatlarni faqatgina mundial bilan o'lchaydigan odamlar toifasiga kirmayman.
Agar o'sha falsafa “Paxtakor”ga tegishli bo'lgan yigitlarga terma jamoadan joy topib berish bo'lsa, unda fikrimni qaytib olaman, demak men Babayan falsafasiga tushunganman-u, shunchaki bu borada o'zimga ishonchim bo'lmagan. Milliy terma jamoada a'lo darajada faoliyat olib borayotgan mutaxassisga olimpiya terma jamoasining topshirilishi xato ekanligini turnir boshlanmasdan turib yozilgan maqolamda aytib o'tgandim. Buni murabbiyga nisbatan nohaqlik deb bildim. Xato qilish ayb emas, 1 ta xatoni ikki marta takrorlash ayb. Vadim Abramov va Mirajlol Qosimov fonida bu tajriba o'zini oqlamaganligini bilib turib, Babayanga olimpiya terma jamoasini ishonib qo'ydik. Vaholanki, olimpiada yo'llanmasi tikiladigan Osiyo chempionatiga puxta tayyorgarlik ko'rish uchun bizda 4 yil (!) vaqt bor edi. Biz esa musobaqaga bir yarim oy vaqt qolganida ham o'zgarish va qo'shimchalar kiritish bilan ovora edik.
Keling, dastlabki ikki o'yindagi e'tibordan chetda qolayotgan masalalar yuzasidan fikr almashamiz. Birinchi o'yinda asosiy aybni hakam gardaniga yukladik. To'g'ri, Al-Mirdasi jiddiy xato qildi. Biroq bu biz uchun yangilik emas. Bundan besh battar xolatlarga ham duch kelganimiz uchun, bor aybni referining zimmasiga yuklab, qutulmaylik. Noliganimiz bilan hech narsa o'zgarmaydi, ahir.
Biroz orqaroqqa qaytamiz. Uchrashuvning birinchi besh daqiqasidayoq raqiblar darvozabon bilan ikki marta yakkama-yakka vaziyatga chiqib ketishdi. Musobaqa boshlanmay turiboq, darvoza va himoya chizig'i talabga javob bermasligi aytib o'tgandik. Aynan shu narsa pand berdi. Penaltida to'p Shukurovning qo'liga tegmaganini ko'rdik, ammo hujum kimning qanotidan o'tib ketdi? Ikkinchi gol kiritilgan vaziyatni yodga olamiz. To'g'ri Fomin yana aldandi, lekin hujum kimning qanotidan o'tib ketdi? Har ikki savolga javob 1 ta – Jamshid Boltaboev. Siz Jamshidni yaqin orada o'ng qanot himoyasida ko'rganmisiz? Umuman yaqin orada shu futbolchini katta o'yinlarda ko'rdingizmi? Men uni ayblamoqchi emasman, zero 55-daqiqadan boshlab tayanch zonada harakat qildi va hattoki golli uzatmani amalga oshirdi. Men bosh murabbiyga savol beraman, nimaga asoslanib o'ng qanotga Boltaboev tanlab olindi? O'yin amaliyoti etarli emas, jarohatidan yaqinda qutuldi va umuman o'z pozitsiyasida o'ynamadi. Sardor Rahmonov o'yinga qo'shilishi bilan koreyaliklar o'sha qanotdan hujum qila olishmadi. Qo'shimchasiga, o'z nuqtasida o'ynamagani Jamshidga psixologik tomondan ta'sir ham o'tkazdi. Men hakam qarorini muhokama qilmayman, futbolchini shu yo'lga etaklagan sabablarni o'rganishni istayman va uni tushunaman. O'ziga noqulay joyda o'ynadi, bir qator hujumlarni o'tkazib yubordi, asabiylashdi, bosim haqida o'yladi va… qizil olib maydonni tark etdi. Bunday tipdagi raqiblarni engishning asosiy omili – yarimta imkoniyatdan 1 ta gol urish. Koreyaliklar imkoniyat berishdi, biz urolmadik. Sergeev darvozabon bilan birga-bir vaziyatdan foydalanmadi. Men bunda futbolchilar yoki hakamni emas, unga qadar bo'lgan bosqichlarni tahlil qilishni istardim. Milliy terma jamoada Babayan imkoniyat taqdim etayotgan ayrim futbolchilar qo'pol xatolarga yo'l qo'yishsada, elit futbolchilarimiz bu kemtiklarni yopib yuborishdi. Olimpiya terma jamoasida esa mana shunday saralar topilmadi.
Ikkinchi o'yin, ikkita o'zgarish. Qo'shilaman, Iroq zo'r o'ynamadi, Iroq katta ehtimol bilan olimpiada yo'llanmasini qo'lga kirita olmaydi. Ammo Iroq bilan necha pullik ishimiz bor, agar raqib shunchaki klass evaziga bizdan ustun kelayotgan bo'lsa? Qanday klass deysizmi? 1-daqiqadayoq gol o'tkazib yuborib, birinchi bo'limning o'zida ikki marta javob bera olish – bu klass. O'yin tugashiga 10 daqiqa qolganida ham vaziyatni o'zi tomoniga og'dirib olish – bu klass. Bizda shu narsa etishmadi-ku.
Janubiy Koreyaga qarshi o'yinda yigitlar topshiriqni yaxshi bajarishdi. 90 daqiqa davomida raqibga pressing o'tkazishga urinishdi, bu tahsinga loyiq. Biroq katta kuch yo'qotildi. Yarim himoyachilar so'nggi daqiqalarda charchab qolishdi. Murabbiylar shtabi esa Iroqqa qarshi o'yinda ham o'sha-o'sha uchlikdan foydalandi. Ketma-ket ikkita qiyin raqibga qarshi pressing qilish hazilakam ish emas. Finalga etib borishni istagan jamoalar kuchni taqsimlay olishni, “B” planni ishga solishni, qo'shimchasiga boshqa rejalarni ham tayyorlab qo'yishni bilishi kerak. Biz nima qildik? Koreyaliklarga qarshi ish bermagan Iskandarov bilan maydonga chiqdik, ish bermadi qaror, to'g'rimi?
Endi esa murabbiyning fikrini keltirib o'taman: “Uchini goldagi vaziyatda qanot hakami bayrog'ini ko'targan bo'lsa ham o'yin davom etdi. Boisi, bosh hakam uchrashuvni davom ettirdi va xushtagini chalmadi. Bizning futbolchimiz esa bu vaziyatda oxirigacha kurashish o'rniga to'xtab qoldi. O'yin hakam hushtagigacha davom etadi va buni futbolchilar bilishi kerak. Afsuski, futbolchimiz o'sha vaziyatda qanday saviyadagi futbolchi ekanini bildirib qo'ydi. Yuqori saviyali futbolchilar bunday vaziyatlarda nima qilish kerakligini yaxshi biladi va bunday xatoga yo'l qo'ymagan bo'lar edilar. Bugun Jamshid Iskanderov ham o'zini ko'rsata olmadi va uni almashtirdik”.
Men futbol falsafasidan oldin, futbol qonun-qoidalarini o'rganganman. Babayan falsafasini tushunmasligim mumkin, ammo futbol qoidalarini bilaman. Futbolchilarimiz saviyasi haqida ham tasavvurim bor. Lekin ular bilan har kuni birga bo'lgan mutaxassis buni tushunib etishi uchun olimpiada yo'llanmasi qurbon qilinadigan bo'lsa, yaxshisi hammasini boshidan boshlagan ma'qul. Masalan, Tokio-2020. O'zbekiston olimpiya terma jamoasi. Bosh murabbiyi — Viktor Jalilov... Diyor Imomxo'jaev
— deya xabar beradi uff.uz nashri.