Tavsiya qilamiz:
UzBARCA.COM - FC Barcelona Muxlislar sayti !!!
" Real madrid " muxlislari sayti !!!
"FUTBOL TV " Yangiliklar !!
" Real madrid " muxlislari sayti !!!
"FUTBOL TV " Yangiliklar !!
FIFA ham, UEFA ham rahbarsiz
Jamoatchilik Evro-2016 va JCh-2018 turnirlari saralash bosqichlari doirasida o'tkazilgan qiziqarli bellashuvlarni kuzatish bilan band bo'lgan bir payt Shveytsariyadan FIFAdagi korruptsiyaga oid yangi xabar tarqaldi: «Yozef Blatter hamda Mishel Platini 90 kunga egallab turgan lavozimlaridan chetlatildilar».
Ma'lum muddat ichki tekshiruv olib borgan xalqaro tashkilotning Etika (odob-axloq) qo'mitasi shunday qaror qabul qildi. Hukmga ko'ra, Blatter ham, Platini ham 90 kun davomida o'z tasarruflaridagi tashkilot idorasiga kirolmaydilar, futbol bilan bog'liq barcha ishlardan chetda yuradilar. Agar zarurat taqozo etsa, diskvalifikatsiya muddati yana 45 kunga uzaytirilishi mumkin. Xo'sh, yuksak lavozim egalari nima uchun jazolanishdi?
Shveytsariya prokuraturasi ochgan jinoiy ish bilan bog'liqlik
1. Blatter diskvalifikatsiyasining birinchi sababi shuki, u 2005 yili KONKAKAF vakillariga JCh saralash bosqichi bellashuvlarini TVda namoyish etish huquqini arzon bahoda sotganlikda ayblanmoqda. Buning oqibatida FIFA bir necha million yo'qotgan, aksincha, o'sha davrda KONKAKAFga rahbarlik qilgan Jek Uorner huquqni qayta pullash evaziga mo'may daromadga ega bo'lgan.
2. Jinoiy ishning mazkur bandi Blatter va Platiniga taalluqli. 2011 yil boshida FIFA UEFA prezidenti hisob raqamiga 2 mln. Shveytsariya franki o'tkazib bergan. Tomonlar hanuzgacha shu o'tkazmani jo'yali tushuntirib bera olishmadi. Shu bois, «Blatter 2011 yilning mayidagi prezidentlik saylovlarida Platinining xayrixohligiga erishish uchun uni moddiy tomondan rag'batlantirgan» qabilida gumon yuzaga keldi.
Tabiiyki, UEFA prezidenti ayblovni tan olmadi va bu mablag' uning 1998-2002 yillar oralig'ida FIFAda olib borgan faoliyati uchun to'langan ish haqi ekanligini ma'lum qildi. Prokuratura xodimlari esa Platinining bu ko'rsatmasidan qoniqishmadi va FIFA hamda UEFAning shtab-kvartiralarida qo'shimcha tintuv olib borishdi.
Platining so'zlariga nega ishonishmadi?
Mutaxassislarni UEFA rahbarining FIFAdagi faoliyati va unga gonorar to'langan vaqt o'rtasidagi tafovut shubhalantirmoqda. Darhaqiqat, Platini xalqaro uyushmadagi faoliyatini 2002 yili yakunlagan, ish haqini esa 9 yildan keyin, boz ustiga, prezidentlik saylovlariga o'z nomzodini qo'yish taraddudini ko'rayotgan payt olgan. «1998-2002 yillarda kelishilgan ish haqining birinchi qismini olgandim, xolos. O'shanda FIFA maoshimni to'liq berolmasligini ma'lum qilgandi. Biroq men qolgan mablag' qachondir to'lanishiga shubhalanmaganman», - dedi Platini sentyabr oxirida.
UEFA rahbarining ko'rsatmalari ishonarli. Lekin FIFAning 1999-2002 yillardagi moliyaviy hisoboti bilan tanishib chiqqach, fikringiz o'zgarishi aniq. Mazkur davr ichida tashkilot 115 mln. Shveytsariya franki miqdorida daromad olgan, o'sha payt uning hisob raqamida 353 mln. dollar bor edi. Xullas, Platinining gonorari nima uchun vaqtida to'lanmaganini hech kim izohlab berolmadi. «Meni qandaydir diskvalifikatsiya qo'rqitolmaydi. Chunki vijdonim pok, biror yomon ishga qo'l urmaganman», - dedi frantsiyalik funktsioner.
Platini FIFA prezidentligi saylovlarida qatnasha oladimi?
Balki, qatnasholmas... To'g'ri, saylovlar o'tkaziladigan 26 fevralga qadar jazo muddati tugaydi. Ammo frantsiyalik mutaxassis nomzodini maxsus qo'mita o'rganib chiqishi va tasdiqlashi lozim. Qo'mita bu ishga 26 oktyabr kuni, Platinining diskvalifikatsiyasi hali tugamagan payt kirishadi.
Blatterni FIFA homiylari ishdan chetlatishgani rostmi?
Unchalik emas. Ha, FIFAning amerikalik homiylari, ya'ni Sosa-Sola, McDonald~s, Visa va Budweiser kompaniyalari vakillari sentyabr oxirida Blatterdan zudlik bilan iste'foga chiqishini talab qilishdi. Biroq Evropa va Osiyoda faoliyat yurituvchi kompaniyalar (Adidas, «Gazprom», Hundai|Kia) betaraf pozitsiyada turishdi. Bu juda muhim jihat, chunki amerikaliklar o'zlaricha ish yuritolmaydilar. Ha, Visa va Coca-Cola 5ta nufuzli homiy qatoriga kiradi. Lekin ular bilan teng huquqli hisoblangan Adidas, Hundai|Kia va «Gazprom» kompaniyalari tomonidan FIFAga har yili 24-44 mln. dollardan to'lanayotganini unutmaslik lozim.
Coca-Sola va McDonald~s tomonidan Blatterning iste'foga chiqishiga qaratib yozilgan murojaatnoma Etika qo'mitasining birinchi majlisidan keyin berilgandi. Bu vaqtda diskvalifikatsiya qo'llanilishi va jinoiy ish qo'zg'atilishi ma'lum bo'lib qolgandi. Xullas, homiylarning harakatlari FIFAga qo'shimcha bosim o'tkazdi, ammo umumiy vaziyatga ta'sir ko'rsatmadi.
Blatter yo'qligida FIFAni kim boshqaradi?
1988 yildan AFKni boshqarib kelayotgan kamerunlik 69 yoshli Issa Hayatu. U vaqtida Kamerunning basketbol va engil atletika terma jamoalari a'zosi sanalgan, 400 va 800 metrga yugurish bo'yicha mamlakat rekordini o'rnatgan. 28 yoshli payti esa Kamerun futbol federatsiyasi bosh kotibi lavozimiga tayinlangan. Yana 14 yildan keyin AFK prezidenti lavozimida ish boshladi. Lekin bu bilan cheklanib qolishni istamagan Hayatu 2002 yilgi FIFA saylovlarida Blatterga raqobat taqdim etgandi. O'sha qarama-qarshilik 139-56 ko'rinishida Yozefning foydasiga hal bo'lgan.
Hayatuning obro'-e'tibori qanday?
FIFAdagi barcha yirik amaldorlarniki kabi unchalik yaxshi emas. VVS rahnamoligida faoliyat yuritadigan Panorama dasturi 2010 yili Issa Hayatuni 90-yillarda TV-huquqlarini sotish jarayonida pora olganlikda ayblagandi: go'yoki, kamerunlik mansabdor ISL kompaniyasidan 100 ming Frantsiya franki miqdorida pul olganmish. Tabiiyki, Hayatu ayblovni tan olmagan, natijada VVS uchun FIFA shtab-kvartirasi eshiklari yopilgandi. 2011 yili esa, endi Sunday Times gazetasi Hayatuni JCh-2022 mezbonini aniqlash chog'i Qatarga ovoz bergani uchun 1,5 mln. evro olganlikda aybladi. Biroq bu gal ham ayblov o'z tasdig'ini topmadi.
Blatter qanday javob qaytardi?
FIFA rahbari huquqshunosi shunday bayonot berdi: «Prezident Blatterni Etika qo'mitasi o'zining intizom va odob-axloq kodeksiga amal qilmayotgani qattiq ranjitdi. Qoidaga ko'ra, barcha a'zolar o'z nuqtai-nazarlarini bayon qilishlari kerak edi. Bundan tashqari, qo'mita Shveytsariya prokuraturasi tomonidan ochilgan jinoiy ishga shoshma-shosharlik bilan yondashgan holda, qaror qabul qildi. Vaholanki, prokuratura prezidentga nisbatan hech qanday ayblovni ilgari surgani yo'q. Blatter ayni payt noqonuniy ishlarga aloqador emasligini isbotlaydigan hujjatlarni taqdim etishga hozirlik ko'rmoqda».
Aslida Odob-axloq qo'mitasi barcha a'zolar bilan kelishmagan holda, mavjud hujjatlarga asoslanib, tezkor qaror qabul qilish huquqiga ega. Tomonlar esa keyinchalik o'z pozitsiyalarini bayon etishlari mumkin.
Xullas, Xans-Yoaxim Ekkert boshchilik qilayotgan Etika qo'mitasi FIFA nizomining 84-bandi ikkinchi qismiga asoslangan holda, amaldagi prezidentni 90 kunga diskvalifikatsiya qildi.
Manba: "InterFUTBOL" gazetasi
— deya xabar beradi uff.uz nashri.
Ma'lum muddat ichki tekshiruv olib borgan xalqaro tashkilotning Etika (odob-axloq) qo'mitasi shunday qaror qabul qildi. Hukmga ko'ra, Blatter ham, Platini ham 90 kun davomida o'z tasarruflaridagi tashkilot idorasiga kirolmaydilar, futbol bilan bog'liq barcha ishlardan chetda yuradilar. Agar zarurat taqozo etsa, diskvalifikatsiya muddati yana 45 kunga uzaytirilishi mumkin. Xo'sh, yuksak lavozim egalari nima uchun jazolanishdi?
Shveytsariya prokuraturasi ochgan jinoiy ish bilan bog'liqlik
1. Blatter diskvalifikatsiyasining birinchi sababi shuki, u 2005 yili KONKAKAF vakillariga JCh saralash bosqichi bellashuvlarini TVda namoyish etish huquqini arzon bahoda sotganlikda ayblanmoqda. Buning oqibatida FIFA bir necha million yo'qotgan, aksincha, o'sha davrda KONKAKAFga rahbarlik qilgan Jek Uorner huquqni qayta pullash evaziga mo'may daromadga ega bo'lgan.
2. Jinoiy ishning mazkur bandi Blatter va Platiniga taalluqli. 2011 yil boshida FIFA UEFA prezidenti hisob raqamiga 2 mln. Shveytsariya franki o'tkazib bergan. Tomonlar hanuzgacha shu o'tkazmani jo'yali tushuntirib bera olishmadi. Shu bois, «Blatter 2011 yilning mayidagi prezidentlik saylovlarida Platinining xayrixohligiga erishish uchun uni moddiy tomondan rag'batlantirgan» qabilida gumon yuzaga keldi.
Tabiiyki, UEFA prezidenti ayblovni tan olmadi va bu mablag' uning 1998-2002 yillar oralig'ida FIFAda olib borgan faoliyati uchun to'langan ish haqi ekanligini ma'lum qildi. Prokuratura xodimlari esa Platinining bu ko'rsatmasidan qoniqishmadi va FIFA hamda UEFAning shtab-kvartiralarida qo'shimcha tintuv olib borishdi.
Platining so'zlariga nega ishonishmadi?
Mutaxassislarni UEFA rahbarining FIFAdagi faoliyati va unga gonorar to'langan vaqt o'rtasidagi tafovut shubhalantirmoqda. Darhaqiqat, Platini xalqaro uyushmadagi faoliyatini 2002 yili yakunlagan, ish haqini esa 9 yildan keyin, boz ustiga, prezidentlik saylovlariga o'z nomzodini qo'yish taraddudini ko'rayotgan payt olgan. «1998-2002 yillarda kelishilgan ish haqining birinchi qismini olgandim, xolos. O'shanda FIFA maoshimni to'liq berolmasligini ma'lum qilgandi. Biroq men qolgan mablag' qachondir to'lanishiga shubhalanmaganman», - dedi Platini sentyabr oxirida.
UEFA rahbarining ko'rsatmalari ishonarli. Lekin FIFAning 1999-2002 yillardagi moliyaviy hisoboti bilan tanishib chiqqach, fikringiz o'zgarishi aniq. Mazkur davr ichida tashkilot 115 mln. Shveytsariya franki miqdorida daromad olgan, o'sha payt uning hisob raqamida 353 mln. dollar bor edi. Xullas, Platinining gonorari nima uchun vaqtida to'lanmaganini hech kim izohlab berolmadi. «Meni qandaydir diskvalifikatsiya qo'rqitolmaydi. Chunki vijdonim pok, biror yomon ishga qo'l urmaganman», - dedi frantsiyalik funktsioner.
Platini FIFA prezidentligi saylovlarida qatnasha oladimi?
Balki, qatnasholmas... To'g'ri, saylovlar o'tkaziladigan 26 fevralga qadar jazo muddati tugaydi. Ammo frantsiyalik mutaxassis nomzodini maxsus qo'mita o'rganib chiqishi va tasdiqlashi lozim. Qo'mita bu ishga 26 oktyabr kuni, Platinining diskvalifikatsiyasi hali tugamagan payt kirishadi.
Blatterni FIFA homiylari ishdan chetlatishgani rostmi?
Unchalik emas. Ha, FIFAning amerikalik homiylari, ya'ni Sosa-Sola, McDonald~s, Visa va Budweiser kompaniyalari vakillari sentyabr oxirida Blatterdan zudlik bilan iste'foga chiqishini talab qilishdi. Biroq Evropa va Osiyoda faoliyat yurituvchi kompaniyalar (Adidas, «Gazprom», Hundai|Kia) betaraf pozitsiyada turishdi. Bu juda muhim jihat, chunki amerikaliklar o'zlaricha ish yuritolmaydilar. Ha, Visa va Coca-Cola 5ta nufuzli homiy qatoriga kiradi. Lekin ular bilan teng huquqli hisoblangan Adidas, Hundai|Kia va «Gazprom» kompaniyalari tomonidan FIFAga har yili 24-44 mln. dollardan to'lanayotganini unutmaslik lozim.
Coca-Sola va McDonald~s tomonidan Blatterning iste'foga chiqishiga qaratib yozilgan murojaatnoma Etika qo'mitasining birinchi majlisidan keyin berilgandi. Bu vaqtda diskvalifikatsiya qo'llanilishi va jinoiy ish qo'zg'atilishi ma'lum bo'lib qolgandi. Xullas, homiylarning harakatlari FIFAga qo'shimcha bosim o'tkazdi, ammo umumiy vaziyatga ta'sir ko'rsatmadi.
Blatter yo'qligida FIFAni kim boshqaradi?
1988 yildan AFKni boshqarib kelayotgan kamerunlik 69 yoshli Issa Hayatu. U vaqtida Kamerunning basketbol va engil atletika terma jamoalari a'zosi sanalgan, 400 va 800 metrga yugurish bo'yicha mamlakat rekordini o'rnatgan. 28 yoshli payti esa Kamerun futbol federatsiyasi bosh kotibi lavozimiga tayinlangan. Yana 14 yildan keyin AFK prezidenti lavozimida ish boshladi. Lekin bu bilan cheklanib qolishni istamagan Hayatu 2002 yilgi FIFA saylovlarida Blatterga raqobat taqdim etgandi. O'sha qarama-qarshilik 139-56 ko'rinishida Yozefning foydasiga hal bo'lgan.
Hayatuning obro'-e'tibori qanday?
FIFAdagi barcha yirik amaldorlarniki kabi unchalik yaxshi emas. VVS rahnamoligida faoliyat yuritadigan Panorama dasturi 2010 yili Issa Hayatuni 90-yillarda TV-huquqlarini sotish jarayonida pora olganlikda ayblagandi: go'yoki, kamerunlik mansabdor ISL kompaniyasidan 100 ming Frantsiya franki miqdorida pul olganmish. Tabiiyki, Hayatu ayblovni tan olmagan, natijada VVS uchun FIFA shtab-kvartirasi eshiklari yopilgandi. 2011 yili esa, endi Sunday Times gazetasi Hayatuni JCh-2022 mezbonini aniqlash chog'i Qatarga ovoz bergani uchun 1,5 mln. evro olganlikda aybladi. Biroq bu gal ham ayblov o'z tasdig'ini topmadi.
Blatter qanday javob qaytardi?
FIFA rahbari huquqshunosi shunday bayonot berdi: «Prezident Blatterni Etika qo'mitasi o'zining intizom va odob-axloq kodeksiga amal qilmayotgani qattiq ranjitdi. Qoidaga ko'ra, barcha a'zolar o'z nuqtai-nazarlarini bayon qilishlari kerak edi. Bundan tashqari, qo'mita Shveytsariya prokuraturasi tomonidan ochilgan jinoiy ishga shoshma-shosharlik bilan yondashgan holda, qaror qabul qildi. Vaholanki, prokuratura prezidentga nisbatan hech qanday ayblovni ilgari surgani yo'q. Blatter ayni payt noqonuniy ishlarga aloqador emasligini isbotlaydigan hujjatlarni taqdim etishga hozirlik ko'rmoqda».
Aslida Odob-axloq qo'mitasi barcha a'zolar bilan kelishmagan holda, mavjud hujjatlarga asoslanib, tezkor qaror qabul qilish huquqiga ega. Tomonlar esa keyinchalik o'z pozitsiyalarini bayon etishlari mumkin.
Xullas, Xans-Yoaxim Ekkert boshchilik qilayotgan Etika qo'mitasi FIFA nizomining 84-bandi ikkinchi qismiga asoslangan holda, amaldagi prezidentni 90 kunga diskvalifikatsiya qildi.
Manba: "InterFUTBOL" gazetasi
— deya xabar beradi uff.uz nashri.
Bosh sahifaga
413