Bugungi futbol siz uchun jozibali ko'rinishi mumkin. Ehtimol, uni o'zgacha bir zavq bilan tomosha qilarsiz, shu tariqa hordiq olarsiz. Ammo men bunday o'ylamagan bo'lardim - men uchun bularning bari soxtadek tuyuladi. Nimagaligini tushuntirishga harakat qilib ko'raman. Balki, meni noto'g'ri tushunarsiz, meni telbalarga chiqararsiz, lekin o'z fikrimda qolaman. O'ylashimcha, men bu borada yolg'iz emasman.
Ochig'ini aytaman, hozirgi futbol men uchun qiziqarli emas. Kun sanab chempionlar ligasini kutmayman, oldingiday Angliya Premer-ligasida biror bir o'yin boshlansa, tugashiga qadar TV qarshisida mixlanib qolmayman. O'z ishlarim bilan andarmon bo'laman. Sharhlovchining ovozi ko'tarilib, xavfli vaziyat yoki gol bo'lsagina ekranga tikilishim mumkin. Faqatgina finallar bundan mustasno. O'sha o'yinlarda men bir paytlar sevib tomosha qilgan, meni rohatlangan futbolni izlashga harakat qilaman. Lekin kamdan kam holatda topaman.
Men sevgan futbol olis 90-yillarda qolib ketgan: hozirgi futbol esa misoli robotlar o'yiniga o'xshab ketadi. Nimagaligini bilmaymanu, biroq bugungi futbolni, «Barselona», «Real» yoki o'sha hamma maqtab kelayotgan Angliya Premer-ligasini tomosha qilsam, aynan shu fikr miyamga keladi. Robotlar o'yini! Tamom. Boshqa so'z topolmayman.
Bilasizmi, 80-90-chi yilgi futbolni juda qumsayman. Masalan, «uchar hollandlar» triosidan tashkil topgan «Milan»ni, Roberto Bajo va Del Piero o'yiniga rom bo'lib qolgan Italiya futbolini sog'inaman. O'z yurtini dunyoga tanitgan Jorj Veani, burchakdagi bayroq oldida mashhur lombadani ijro etgan Roje Milla va Nepomnyashchiy boshchiligidagi Kamerunni sog'inaman. Ajoyib soch turmagiyu, shunga monand o'yini bilan ajralib turuvchi kolumbiyalik Karlos Valderamani sog'inaman.
Futbol muxlislarining bugungi avlodi Ronaldu, Messi, Ibrohimovich kabi futbolchilarning o'yiniga mahliyo bo'lib qolishgan. Ular uchun men sanagan futbolchilar hech kim emasdir, ularning ismlarini umrida birinchi marta eshitayotgan bo'lishlari ham mumkin.
Ayni damda futbol shunday pragmatik jamoaviy o'yinga aylandiki, nazarimda hech bir yulduz futbolchi bir o'zi o'yin taqdirini hal etolmaydi. Ha, o'sha siz sevgan Ronaldu ham, Messi ham jamoadagi sheriklarisiz hech kim. Bugungi kunda hech kim Roberto Bajjo singari bir o'zi jamoasini elkasiga ko'tarib finalga olib chiqolmaydi, Maradona singari butun jamoani «parchalab» tashlolmaydi. Hozir jamoaviy futbol birinchi planga chiqib ulgurgan. Balki kimlargadir aynan shunisi ma'quldir, aynan shunday futbol yoqar, lekin meni bu qoniqtirmayapti.
Menga Zidani bor Frantsiya yoqardi. Ronaldosi bor Braziliya, Stoichkovga ega Bolgariya, Georgi Haji bilan kuchli bo'lgan Ruminiyalar kerak menga. Afsuski, endi ular tarixda. Shunga qaramay, men o'zimni baxtli, deb hisoblayman. Chunki o'sha yoqalarini ko'tarib maydonda to'p surgan Kantonani ko'rganman, ilk bor golni chaqaloqni allalash usulida nishonlagan Bebeto va uning hujumdagi sherigi Romario o'yinlaridan zavq olganman. «Uchar hollandlar» o'chmas yulduzi Berkampning zargarona to'p uzatishlari-yu, Van Bastenning takrorlanmas gollarining guvohi bo'lganman.
Ayni vaqtda hech bir jamoa biror bir futbolchiga bog'lanib qolgan emas. Hamma o'z ishini bajaradi, xuddi soat mexanizmidek harakatlanish urfda bo'lib qolgan. Erkinlik, ijodkorlik ko'zga tashlanmaydi. Misol uchun so'nggi jaxon kubogida g'olib chiqqan Germaniyadan kimni alohida ko'rsata olasiz? Hech kim! Hamma o'z o'rnida tengsiz bo'lishga intilishdi va uddasidan chiqishdi. Lam o'z qanotida, Xummels o'z o'rnida, Shvaynshtayger markazda ustunlikka erishdi, finalda gol urgan Gyottse ham kerakli vaqtda, kerakli joyda paydo bo'la oldi. Qolganlar ham o'zidan kutilgan o'yinni o'z pozitsiyasida namoyish etib berdi, yaqqol ajralib turgan lider o'yinchi yo'q edi jamoada. Aynan shu sababli oltin to'p sovriniga da'vogarlar safida jahon chempionlaridan darvozabon Noyer tavsiya etildi.
Bir paytlar Platini va Tigananing o'yinlarini ko'rgan yoshi katta muxlis, keyinchalik Zidan orqali sog'inchlarini qondirgan bo'lsa ajab emas. Men va men tengilar esa Benzemadan, Nasridan, Riberidan o'sha Zidanu Jinola, Kantona yoki Papenni izlab topolmayapmiz.
Hozirgi futbolda joziba yo'qolgandek. Ilgari «millionlar o'yini» deganda futbol tushunilardi, ayni damda esa futbol «milliardlar» o'yini va unda biznes katta rol o'ynaydi. Futbolda sadoqat tushunchasi tobora noyoblashib bormoqda. Kim ko'proq to'lasa, o'shaning qo'shig'i yangraydi. Bugun klub ramzini o'pib, sadoqatini izhor etgan futbolchi, ertaga boshqa bir klubda shu ishni takrorlamoqda. Bularning barchasiga o'rganib ham qoldik. Bularning barchasi tobora oddiy holdek tuyulyapti. Maldini, Barezi, Giggz kabi fidoiylar juda kam. Bugun Barselonada javlon urayotgan Neymar, kun kelib Peresning taklifiga «labbay» deb, azaliy raqib safida, oq libosda maydonga tushib chiqsa ham hech kim ajablanmasa kerak. Bir paytlar Luish Figuni «Nou Kampda» «quchoq ochib» kutib olganchalik, Neymarga ham xuddi shu tariqa adovat ruhini saqlashlariga ishonmagan bo'lardim.
Jamoaga nisbatan sadoqat, fidoiylik kamayib, noyoblashib borar ekan, futbolga nisbatan oddiy bir o'yin, deb emas, balki biznes, ya'ni pul ishlash manbai sifatida ko'rilaveradi. Balki bu to'g'ridir, balki bu zamon talabidir yoki men eskicha fikrlayotgandirman, bilmayman. Ammo menga o'sha eski - chiroyli va jozibali futbol kerak.
Masalan, yoshligimizda kechgacha ko'cha changitib to'p tepardik, hozir esa bunday holatga kamdan-kam guvoh bo'lasiz, to'g'rimi? Ozoda holda jismoniy mehnatsiz virtual futbol o'ynayotgan bolakaydan ko'ra, ko'chalarda yugurib, terlab, «pishib» to'p tepayotgan bolakay qadrliroq emasmi? Nima dedingiz? Ma'mur TILLABOEV
— deya xabar beradi uff.uz nashri.