Kecha men umrimiz o'tib borayotganini, o'tganda ham juda tez o'tib borayotganini yana bir bora angladim. Inson yoshi o'tib borayotganini o'ziga emas, Otasiga qarab sezarkan. Otamizning saqollari oqarganini ko'rgan zahotimiz ortidan xalloslab kelayotgan karvon ichida biz ham borligimizni his qilarkanmiz. Kecha shunday voqea sodir bo'ldi. Kecha otamning eng yaxshi ko'rgan o'yinchisi dunyodan ketdi. Kecha futbol olami Yoxan Kroyf bilan xayrlashdi.
O'qidik, eshitdik, gollandiyalik afsungar uzoq yillardan beri saraton kasaliga duchor bo'lganini va dard bilan qattiq kurashib kelganini. Uch yil oldin u kulib aytganini ham hamma bilib oldi: “Dard bilan kurashyapman va hozircha 2:0 hisobida oldinda boryapman!” Va oxiri o'sha “mag'lub” bo'lib turgan dard uning ustidan g'alaba qozonibdi. Taqdiri ilohiy bu, nachora!
Futbol turli shaxslarni ko'rgan. Ne-ne yulduzlar kelib ketmadi, deysiz. Bu yulduzlarga qarasangiz, ko'zingiz qamashib ketadi. Biri-biridan nomdor va biri-biridan kuchliroqdek tuyulaveradi. Ana shu yorqin daholar ichida Yoxan Kroyf siymosi butkul ajralib turadi. Pele va Maradona qila olmagan ishni amalga oshirgan buyuk shaxs sifatida esga olinaveradi. Platiniyu Zikolarning qo'lidan kelmaydigan ishning ustasi bo'lgani bilan ham yodga olinaveradi. U “yaxshi futbolchi yaxshi murabbiy bo'la olmaydi” degan qoidani tag-tomiri bilan buzib tashlagani bilan ham xotiralarda saqlanib qoladi.
Dadam aytardilar: “Kroyf Pele va Maradonadan ko'ra futbolga ko'proq hissa qo'shgan insondir!” U o'yinchilik paytidayoq total futbolni o'zlashtirgan va uni keyinchalik murabbiyligida maydonga tadbiq qila olgandi. Gollandiyaning yorqin va takrorlanmas o'yin uslubi, bugungi “Barselona”ning o'yin tizimi, to'qsoninchi yillardagi “Ayaks” maktabi Yoxan Kroyf degan inson elkasida tetapoya bo'lgan! U maydonda aqlli o'ynashi bilan birgalikda, maydon tashqarisida ham aqlli inson bo'lib qola oldi. Futbolchiligida sheriklariga qanchalik yordami tekkan bo'lsa, murabbiylik o'rindig'ida ham o'yinga shu qadar ta'sirini o'tkaza oldi.
“Barsa”da o'ynagan Xordi Kroyf otasi haqida shunday degandi: “Men buyuk insonning o'g'liman, lekin unga o'xshashga intilmayman. Chunki otamdaqasi undan oldin ham, undan keyin ham tug'ilmagan!”
O'tgan yili Barselonadagi markaziy shifoxonaga og'ir ahvolda keltirilgan Kroyf tekshirib ko'rilgach, saraton kasalining og'ir ko'rinishiga chalingani ma'lum bo'lgandi. U 44 yil sigaret chekkan va 1991 yili infarkt tufayli bu odatini tashlagan. Kasallikka sabab bo'lgan narsa ham baribir shu bo'lgan, deyishadi shifokorlar. Sigaret qutisiga yozib qo'yilgan ogohlantirishlar to'g'riligiga yana bir izoh bu, chekuvchilar!!!
Yaqinda Leonel Messi Suares bilan birgalikda penaltidan antiqa suratda foydalandi. O'sha golni barsachilar shu uslubning “otasi” hisoblangan Yoxan Kroyfga bag'ishlab, sal bo'lsa ham dalda bo'lib qolishgan ekan. Vaqtida bo'lgan ekanki, buyuk golland o'sha golning rangliroq tasvirini ko'rib ketdi.
... Kroyfning vafot etganini men O'zbekiston terma jamoasining o'yini payti “Bunyodkor” stadionida eshitdim. Ruhiyatimga ham ta'sir qildi, ochig'i. Uyga kelib otamga aytgandim, jim bo'lib qoldilar. O'ylanib qoldilar. Ehtimol, bu jimlik ichida otamning ham qalbidan o'sha – maqola avvalida tasvirlangan his-tuyg'u o'tgan bo'lsa kerak: “Qariyapmiz!”
68 yoshni qarshilab vafot etgan Yoxan Kroyf 2000 yili o'tkazilgan so'rovlarda Evropaning 20-asrdagi tengsiz o'yinchisi deb topilgan edi. O'zingiz o'ylab ko'ravering, futbol kimdan ayrilib qoldi... Xayrulla Hamidov
— deya xabar beradi uff.uz nashri.