Bir kuni o'g'il dadasidan kelajak qachon kelishi haqida so'raganida, dadasi unga “hech qachon” deb javob bergan ekan. Chunki u o'z nomi bilan kelajak.
Shu yilning o'zida xorij klublari bilan shartnoma tuzgan o'zbekistonlik futbolchilar soni keskin oshdi. Bu qaysidir ma'noda yaxshi. So'nggi vaqtlarda byudjetdan pul olayotgani va tuzukroq natija ko'rsata olmayotgani uchun ham futbolchilar va futbol klublari keskin tanqid qilinmoqda. Shundan kelib chiqilsa, xuddi serbiyalik futbolchilar O'zbekistonga kelib, bemalol millionlarni olib ketayotganidek, o'zbekistonliklar ham Malayziya yoki Tailandga borib pul ishlab kelsa, buning yomoni tomoni yo'q.
Qaytaga valyuta kirib keladi, futbolchi davlatga qaram bo'lmay o'z aravasini tortayotgani bilan maqtana oladi. Odil Ahmedov darajasiga chiqib oladigani topilsa, mamlakat futboliga o'z yonidan sarmoya ham ajratib turishi mumkin. Ahmedov Namangan futboli rivoji uchun ham xizmat qilayotganini hamma ko'rib turibdi.
Chetga ketgan futbolchilarga ko'z yugurtirib chiqamiz:
Alisher Azizov — “Dordoy” (Qirg'iziston)
Iqbol Boboxonov — “ATM” (Malayziya)
Pavel Smolyachenko — “ATM” (Malayziya)
Sirojiddin Rahmatullaev — “ATM” (Malayziya)
Lutfulla To'raev — “Terengganu” (Malayziya)
Bobur Akbarov — “Kuala-Lumpur” (Malayziya)
Dilshod Shorofutdinov — “T-Tim” (Malayziya)
Farhod Tojiev — “T-Tim” (Malayziya)
Javlon Guseynov — “Chainat Xonbill” (Tailand)
Bahodir Nasimov — “Ansan Griners” (Janubiy Koreya)
Izzatbek G'aniev — “Al Hala Muharraq” (Bahrayn)
Maksimilian Fomin — “Saham” (Ummon)
Aziz Ibragimov — “Mashinasozi” (Eron)
Sanjar Tursunov — “Al-Xaraytiyat” (Qatar)
Sanjar Shoahmedov — “As-Sayliya” (Qatar)
Temurxo'ja Abduxoliqov — “As-Sayliya” (Qatar)
Fozil Musaev — “Jubilo Ivata” (Yaponiya)
Server Jeparov — “Istiqlol” (Eron)
Odil Ahmedov — “Shanxay SIPG” (Xitoy)
Men eslab qolganlari shular. Yana kimdir o'tib ketgan bo'lishi mumkin. Ishontirib aytamanki, shov-shuvli xaridlar qolib ketmadi. Shu o'rinda so'nggi yillarda kuzatilgan uchta transferga alohida e'tibor berishni so'ragan bo'lardim: Odil Ahmedov, Sardor Rashidov va Server Jeparov. Bu futbolchilarga o'z klublari chindan ham da'vogar bo'ldi. Nafaqat futbolchilarning o'zlariga yaxshi sharoit yaratib berildi, balki ularning klublari ham buning ortidan pul ishlab oldi (balki Jeparov “Lokomotiv”ga pul keltirmagan bo'lishi mumkin). Va mana shunday holatlar futbol muxlislarini ham, klub rahbarlarini ham xursand qiladi.
Joriy mavsum Temurxo'ja Abduxoliqov, Sanjar Shoahmedov, Fozil Musaev kabi futbolchilarga bo'lgan qiziqish ham ortdi. Qatar Yulduzlar ligasi O'zbekiston Oliy ligasidan kuchliroq ekaniga ko'pchilik ishonib bo'lgan. Qolaversa, pul borasida ham mazkur ligada to'p surayotganlar yutkazayotgani yo'q. Yaponiya esa o'zlashtirilmagan maydon biz uchun. Jey liga Osiyo miqyosida olib qaraganda eng kuchlisi bo'lsa ham ajab emas.
Qolganlar-chi? Ularni tirikchilik payidan deb bemalol aytsa bo'ladi. Va umuman olganda bu normal holat. Malayziya quyi ligasida o'ynayotgan futbolchilar O'zbekiston Oliy ligasidagidan birozgina bo'lsa-da ko'proq topmoqdami, demak bosib olish kerak shu chempionatni. Bu dunyo poyiga bitta g'isht qo'ymay, bittasini olmay ham yurgan futbolchilarni Malayziya Premer-ligasi shu holida ham qabul qiladi. Bu ham O'zbekiston futboli uchun foydali — ular o'z o'rnini o'sib kelayotgan avlodga bo'shatib beradi. Baribir yoshlarga nimadir o'rgatishi mumkin bo'lgan futbolchilar chetda yuribdi.
Tirikchilik emas, tanganing boshqa tomonini qaraganda esa o'sish kuzatilayotgan holatlar kamroqdek. Eldor Shomurodov, Doston Hamdamov, Akrom Komilov, Otabek Shukurov, Ikrom Aliboev, Javohir Sohibov, Jaloliddin Masharipov, Jamshid Iskanderov kabilarni ham sotib yuborsak, Oliy ligada deyarli hech kim qolmas ekan. Yaqin orada bu futbolchilar ham katta ehtimol bilan xorijga chiqib ketadi. Faqat savol bor: qaerga?
Malayziya, Tailand, Hindiston ko'proq bo'l bergani bilan, futbolchilarning o'sishi uchun to'g'ri kelmaydi. Evropaning kuchli beshligida o'zbekistonlik futbolchini ko'rish yana bir necha yil o'xshamasa kerak. Ko'pchilik Odil Ahmedovdan umid qilayotgandi, biroq yillar tez o'tib ketdi. U 30 ga yaqinlashdi va imkoniyatlari kamaydi.
Ko'ryapsizmi, bir necha yil keyinda ham yorug'lik kamdek. Denisov katta ehtimol bilan kuchli beshlikka bormaydi. Hech bo'lmasa Rossiya Premer-ligasiga ham tortadigan biror futbolchi ko'rinmayapti. Demak, shu vaqtgacha amalda bo'lgan tizim ish bermagan. Mahsitaliev yoki Hakimovlar ko'ksiga orden ilib qo'yganimizbilan bizga amalda hech narsagaerishmaganmiz. O'smirlar va yoshlar futbolidagi muvaffaqiyatlar aldamchi bir narsa edi.
Shuning uchun ham ko'pchilik katta futbolga sarf etilayotgan pullar akademiyalar uchun ishlatilsin deydi. Biroq tanganing orqa tomoni borki, bugun katta futbolda million tuda, million syuda qilib yurgan kishilar hamma pul bolalar futbolida bo'lsa, shu erga kirib keladi va uni payhon qiladi.
Shuning uchun ham o'sha kelajak kelmasligi mumkin. Hammasini hozirdan boshlash kerak. Odamlar qonunlardan qo'rqishi, vijdonini sotmasligi, hisob berib turishi va bir-birini o'zaro tiyib turishi kerak. Futbolga ham aqlli odamlar, sohani fan darajasida o'rgana oladigan mutaxassislar kerak. Boshqa nimadir ko'rayotganim yo'q.
Diyor IMOMXO'JAEV, «Erudit Sport» gazetasi
— deya xabar beradi uff.uz nashri.