Bu haqdagi qaror O'FA Ijroiya qo'mitasi Byurosi tomonidan qabul qilindi, deya xabar bermoqda PFL rasmiy saytdi.
PFLning to'liq bayonoti qo'yidagicha:
Bungacha Pro-Ligada 16 ta jamoa ishtirok etishi belgilab qo'yilgan bo'lib, musobaqa 25 mart kuni start olishi rejalashtirilgandi. Ammo PFLga shundan keyin ham bir qator klublar murojaat bilan chiqishda davom etdi. Ijroqo'm azolari esa mamlakat futbolining rivoji yo'lida takliflarga ijobiy javob qaytarishga qaror qildi.
Nega shunday bo'ldi?
Buning bir qator sabablari bor. SHulardan birinchisi futbolga o'z sarmoyasini kiritishni niyat qilgan xususiy tadbirkorlarni qo'llab-quvvatlashdir. To'g'ri, ayni holatda ular birdaniga superklubga asos solishi qiyin. Biroq O'FA futbolni rivojlantirishning muhim faktorlaridan biri bo'lgan klublarni xususiylashtirish masalasini bir chetda qoldira olmaydi. Yani, xususiy klublarga bosqichma-bosqich rivojlanib borish uchun imkoniyat beradi.
Ikkinchidan. Superliga jamoalari soni 12 taga qisqartirildi. Bu bilan elitada to'p suradigan futbolchilarning umumiy soni ham kamaydi. Natijada Superligada to'p surish istagida bo'lgan futbolchilar o'rtasida raqobat oshdi. Endi esa raqobatda yutqazib qo'ygan futbolchilar qo'nim topishi mumkin bo'lgan obektlarga ehtiyoj bor. Pro-Liga esa bu borada yuqoridagi kabi futbolchilarga imkoniyat taqdim etishi mumkin.
Uchinchidan. O'zbekiston Prezidenti SHavkat Mirziyoevning futbolni rivojlantirishga doir yangi qarorida har bir mahallada futbol maydoni bo'lishi kerakligi ko'rsatib o'tilgan. Mana shunday holatda harakatda bo'lgan qaysidir tumanning katta futbolsiz qolishi ham to'g'ri emas.
To'rtinchidan. Futbol hamisha muxlislar uchun o'ynaladi. SHuningdek, Pro-Ligada ishtirok etish istagida bo'lgan bazi klublar muxlislaridan O'FAga doimiy ravishda murojaatlar kelib tushadi. Bu esa malum shahar yoki tuman rahbariyatini harakatga keltirib, ularda ham futbol rivojiga hissa qo'shish fikri paydo bo'ladi.
Jamoalar soni nechta bo'ladi?
Superligaga yo'llanma beruvchi ligada farm-klublarning to'p surishi mantiqqa biroz to'g'ri kelmasdi. SHu holat hamda klublarning o'z iltimoslari inobatga olinib, “Bunyodkor” va “Paxtakor” farm-klublari Pro-Ligadan o'chirildi. Aksincha, yaxshi niyat bilan katta futbolga qadam qo'yish niyatida bo'lgan “Xotira-79”, “Nurafshon-S”, “Labsa”, “SHerdor” kabi klublar turnirga qo'shildi. Natijada Pro-Liga jamoalari soni 18 taga etdi.
Klublar reytingi
Pro-Liga klublarini musobaqaga qo'yish oldidan PFL komissiyasi ishtirokchi jamoalar infratuzilmasi bilan tanishib chiqqan. Ularning oldiga tashkilot tomonidan qo'yilgan talablarga kam sonli klublargina javob bera oladi. O'z-o'zidan o'sha klublarnigina olib qolib, qolganlarga javob berib yuborish — yuqorida sanab o'tilgan faktorlarga to'g'ri kelmaydi. SHu bilan birgalikda PFL ham o'z talablarida qatiy turishni maqul ko'rdi hamda Pro-Liga istagida bo'lgan klublarning bugungi kundagi holatidan kelib chiqib, ularni ikki zonaga ajratdi. Yani, talabga javob beradigan va shunga intilayotgan klublar ikki guruhga saralab chiqildi:
PRO A-LIGASI
“Andijon” (Andijon)
“Dinamo” (Samarqand)
“Istiqlol” (Farg'ona)
“Mashal” (Qashqadaryo)
“Orol” (Qoraqalpog'iston)
“Surxon” (Surxondaryo)
“SHo'rtan” (Qashqadaryo)
“Xorazm” (Xorazm)
PRO B-LIGASI
“Yozyovon” (Farg'ona)
“Zomin” (Jizzax)
“Iftixor” (Farg'ona)
“Labsa” (Buxoro)
“Lokomotiv-BFK” (Toshkent)
“Norin” (Namangan)
“Nurafshon” (Toshkent viloyati)
“G'ijduvon” (Buxoro)
“SHerdor” (Samarqand)
“Xotira-79” (Namangan)
PFL jamoalarni bu guruhga ajratishda ulardagi sharoit masalasini birinchi planga qo'ydi. Kimdadir maydon holati yaxshi emas, kimdadir boshqa muammolar bor. Reytingga ko'ra saralangan 8 ta jamoa ajratib olingani bilan, Superliga uchun nazariy jihatdan B-Ligadagi jamoalarda ham imkoniyat bo'ladi.
SHu bilan birga ularga jiddiy talab ham qo'yiladi. Vaziyat yaxshilanishi uchun PFL 2020 yilgacha bo'lgan kichik dastur ishlab chiqadi va klublarni yilning to'rt kvartalida nazorat qilib boradi. Yani, sharoitlari yaxshi bo'lmagan klublar Pro-Ligaga qo'yilgani bilan, ular infrotuzilma masalasida jiddiy ishlashi shart. Ular mablag' jihatdan Superliga klublari bilan raqobatlasha olmasa-da, 2—3 yil ichida maydon, baza va futbol maktabi PFLning minimum talabiga javob berishi kerak. Vaqti kelib ularning stadioniga mamlakatning eng kuchli klublari hech bir etirozsiz kelishi lozim. SHundan kelib chiqib, infrotuzilma bosqichma-bosqich rivojlanadi. Agar har kvartaldan keyingi nazoratdan klublar o'ta olmasa, Pro-Ligadan chetlashtiriladi.
Bunda bir narsani tushunish lozim. Hozirgi holatda chempionlik uchun kurashadigan jamoaga pul sarf etib, infrotuzilmani tashlab qo'yishda mani yo'q. CHunki Superliganing talabi doim yuqori bo'lib qolaveradi. SHundan kelib chiqib, asosiy etibor infrotuzilmaga qaratilishi mantiqliroq. O'FA esa faqatgina shu shart bilan talabgor klublarga Pro-Liga eshiklarini ochdi.
Format qanday bo'ladi?
Rejaga ko'ra, har ikki zona jamoalari ikki davrali (uyda va safarda) o'yinlar o'tkazadi. SHunda PRO A vakillari jami 14 ta, PRO B jamoalari jami 18 ta o'yinda ishtirok etadi. A zonaning so'nggi jamoasi B zonaga tushib ketadi. B zonaning eng yaxshi jamoasi esa A zonaga chiqib keladi. SHuningdek, A zonaning 6 va 7-jamoalari B zonaning 2 va 3-jamoalari bilan 1 ta o'yindan iborat pley-offida maydonga tushadi. G'oliblar Superliga uchun kurashga qo'shiladi.
B zonaning 9 va 10-jamoalari esa avtomatik ravishda musobaqadan uziladi va ular infrotuzilma ustida ishlashda davom etadi. Ularning kelgusi mavsumdagi ishtiroki talabni qay tariqa bajarishiga qarab belgilanadi. Har ikki zonadagi jamoalarning natijalari esa 0 ga tenglashtirilib, ikkinchi bosqichga start beriladi. Pro-Liga g'oliblari shu tariqa aniqlanadi.
B zonada so'nggi o'rinni olgan yana 2 ta jamoa esa yuqorida uchirma bo'lgan 2 ta jamoa qatoriga qo'shiladi. 2018 yil yakunlariga ko'ra 2-liga klublarining saralari va yuqoridagi 4 ta klub o'rtasida pulka o'yinlari o'tkaziladi.
Demak:
PRO A zonasining eng yaxshi 6 ta jamoasi bir mavsum davomida jami 28 ta o'yin o'tkazadi.
PRO B zonasining muvaffaqiyatga erishgan 1 ta jamoasi mavsum davomida 32 ta o'yin o'tkazadi.
PRO A zonasining o'tish o'yinida o'ynagan jamoasi jami 29 ta o'yin o'tkazadi.
PRO B zonasining o'tish o'yinida o'ynagan jamoasi jami 33 ta o'yin o'tkazadi.
PRO B’ning 1-bosqichdan chiqib ketgan 2 ta jamoasi jami 18 ta o'yin o'tkazadi.
Eslatma:
Mavsum davomida qaysi zonada bo'lishidan qatiy nazar biror bir jamoa yarim yo'lda turnirdan chiqib ketsa, 2019 yilgi mavsumda o'ynash imkoniyatidan ham mahrum etilishi mumkin.
Mavsum davomida PFLning har kvartaldagi talablarini bajarmagan PRO B liga jamoalariga jiddiy choralar ko'riladi, ular musobaqadan chiqarib yuborilishi ham mumkin.
Xulosa:
O'z oldiga jiddiy maqsad qo'ygan va infrotuzilmasi talab darajasida bo'lgan klublar o'rtasida jiddiy raqobat bo'lishi, Pro-Liga saviyasi oshishi uchun xizmat qiladi. Superliga talabida bo'lmagan klublarga qarshi o'yinlar o'tkinchi ruhda bo'lib qolishi mumkinligi vajidan shunday qarorga kelindi.
Muhimi, O'FA barcha uchun imkoniyat eshiklarini ochishga qaror qildi. 2018 yilgi mavsum Pro-Liga talabida bo'lgan klublarning haqiqiy imkoniyatini ko'rsatib beradi va kelgusi rejalar hamda format shuning asosida kelib chiqadi.
PFL O'zbekiston Superligasi hamda Pro-Ligasi o'yinlari bir vaqtda tugashi masalasini inobatga oladi. Bu har ikki liga klublari o'rtasidagi o'tish o'yinlari oldidan jamoalarning jismoniy jihatdan imkoniyatlarini tenglashtiradi.
PFL O'zbekiston Kubogi formatini o'zgartirish masalasini ham ko'rib chiqmoqda. Bu borada ham yangilik kutib turibdi. Pro-Liganing barcha ishtirokchilarida O'zbekiston Kubogida ishtirok etish imkoniyati bo'ladi. Yangi format esa yaqin kunlar ichida elon qilinadi.