Bu seminar Rossiyaning Krasnodar shahrida o'tkazilmoqda.
«Krasnodar» futbol klubi matbuot xizmati va PFL matbuot xizmatlari kelishuvi asosida tashkil qilingan ushbu seminar, Rossiya chempionatining 26-turi doirasida o'tadigan «Krasnodar» hamda Tulaning «Arsenal» jamoalari o'rtasidagi uchrashuvga to'g'ri keldi.
Bizning safardan maqsadimiz Rossiya klublarida matbuot xizmati qay yo'sinda ish olib borishi, Rossiya stadionlarida OAV uchun yaratilgan sharoitlar bilan tanishish, bilmaganlarimizni o'rganishdan iborat edi. Biz Krasnodar shahriga etib kelgach, "Krasnodar" futbol klubi matbuot xizmati rahbari Denis Danilchenko bilan aloqaga chiqdik va albatta rejalarni kelishib oldik. CHempionat doirasida uy uchrashuvi o'tkazadigan jamoa xodimlarini ishlari bizsiz ham etarli bo'lishini yaxshi bilamiz. SHuning uchun Danilchenko bizga avval amaliyotda kurishimizni, o'rinbosarlar tarkiblari va asosiy jamoalarning o'yinlarida klub matbuot xizmati qanday ishlashini bevosita kuzatishimizni taklif qildi.
SHunday qilib biz avval "Krasnodar" - "Arsenal" jamoalarining o'rinbosarlar tarkibi uchrashuvini stadionda tomosha qildik. O'yin 3-1 hisobida maydon egalarining g'alabasi bilan yakun topdi. Bu erda shuni aytishim mumkinki, o'rinbosarlar uyinida matbuot xizmati to'liq tarkibda ishladi. Yana shuni qo'shimcha qilmokchimanki, klub akademiyasining matbuot xizmati alohida ekan, lekin ular ham bosh jamoa matbuot xizmati rahbariga bo'ysunadi. Akademiya matbuot kotibi o'rinbosarlar tarkiblari uchrashuvida asosiy rolda bo'lar ekan. O'rinbosarlar tarkiblari va asosiy tarkib o'yinlari jamoaning yutubdagi kanali orqali jonli ravishda translyaciya qilinadi va sharhlab boriladi. Rossiyada internet bizga qaraganda ancha tezligi yuqori ekan, shu bois translyaciyalarda muammoga duch kelishmaydi. Yoshlar jamoalari o'rtasidagi o'yin klub akademiyasiga qarashli stadionda bo'lib o'tdi. O'rinbosarlar tarkiblari uchrashuviga kirish bepul bo'lib, o'yin boshlanguncha qadar anchagina muxlis tashrif buyurganini alohida aytib o'tmoqchiman.
O'rinbosarlar tarkibida faqat yoshlar o'ynaydi. U erda asosiy tarkib futbolchilari umuman yo'q. SHu bois o'rinbosar va asosiy tarkiblar o'yinlar bir kunda o'tkazilaveradi. O'yindan so'ng klub sayti va ijtimoiy tarmoqlari uchun yosh futbolchilardan intervyular uyushtrildi. Futbolchilar bu borada yoshligidan professionallikka o'rgatib borilar ekan, yani intervyu berishdan hech kim bosh tortmaydi. Jamoa qanday natija ko'rsatishidan qatiy nazar.
SHundan sung biz klub akademiyasi faoliyati bilan tanishib chiqdik. Bizni quvontirgan jihat "Krasnodar" futbol akademiyasida, darvozabonlar murabbiyi sifatida barchamizga yaxshi tanish bulgan, o'z vaqtida terma jamoamiz darvozasini qo'riqlagan Oleg Belyakov ishlamoqda. Belyakov bizni ko'rganidan, biz esa mashhur darvozabonimiz bilan yana uchrashganimizdan xursand bo'ldik. Akademiya haqida boshqa hamkasblarim batafsil yozishadi, deb uylayman va bu mavzuga ko'p to'xtalmayman. CHunki, nafaqat Rossiya balki MDH davlatlaridagi eng yaxshi futbol akademiyasi haqida qisqacha yozib bo'lmaydi. U erda ko'rganlarimizdan eng asosiysi, jahon chempionati vaqtida Krasnodar futbol akademiyasi, Ispaniya terma jamoasi ixtiyoriga berilar ekan. SHundan ham tushunsa bo'ladi bu erda qanday sharoitlar yaratilganligini.
Biz kunning ikkinchi yarmida «Krasnodar» - «Arsenal»(Tula) jamoalari o'rtasidagi o'yinni kuzatish uchun asosiy arenaga keldik. Klub matbuot xizmati bizga bergan akkreditaciya orqali muammosiz, media tribunaga etib keldik. Krasnodar stadionida matbuot xodimlari uchun alohida kirish joyi belgilangan va u erdan boshqalar kira olishmaydi.
Stadionga kirib ochig'i lol qoldik. SHaxsan o'zim dunyoning ko'plab stadionlarida futbol ko'rganman. Yaponiya, Xitoy, BAA, Saudiya Arabiyatoni, Turkiya, Misr, Katar kabi bir qator davlatlarning eng chiroyli stadionlarida bo'lish nasib etgan. Lekin Krasnodar stadioniga kirgach, bungacha ko'rgan stadionlarim, bu arena oldida hech narsa emas ekan, degan xulosaga keldim. Media tribunaga chiqish joyida media markaz tashkil qilingan bo'lib, u kattagina hududni egallagan va bu joyda OAV xodimlari ishlashlari uchun barcha shariotlar muhayyo qilingan. Markazdagi sharoitlar jurnalistlarni uyida ham bo'lmasa kerak, deb o'yladim. Mezbonlar bizga choy, kofe va eguliklar taklif qilishgach, tezroq media tribunadan joy olishimizni, o'yindan oldingi jarayonlarni kuzatishmizni eslatib o'tishdi. Biz ham tezda media tribunadan o'z joyimizni egalladik. Ikki og'iz media tribuna haqida. Bu er birinchi o'rinda stadionda futbol kurish uchun eng qulay joyda joylashgan. Media tribunada jurnalistlarning ishlashi uchun rozetka, simli va simsiz internet, qo'yingki nima kerak bo'lsa hammasi bor. Klub matbuot xizmati o'yinga chiqargan dasturlar bilan tanishib chiqqunimizcha, stadion tablolarida, o'yinga bag'ishlangan promo roliklar, reklama dasturlari boshlanib ketdi. Stadionga kirib o'tirishni o'zi kishiga olam-olam zavq beradi. Siz stadionga emas go'yoki, 5D kinoteatriga kirgandek bo'lasiz. Ovoz effektlari, tasvirlar sifati muxlsilarni barcha narsani unutib mazza qilib dam olishlariga sharoit yaratadi.
Uchrashuvda Krasnodar jamoasi 3:0 hisobida g'alaba qozondi. O'yindan so'ng klub matbuot kotibi xursand holda "qadamlaring yoqdi aziz mehmonlar" deb, bizni matbuot anjumanlar zaliga taklif qilishdi. Matbuot anjumani va mikst zonada jurnalistlarni qanday ishlashlarini kuzatdik. Bu jarayonlarda bevosita ishtirok etdik. Umuman olganda barchasi biz kurib yurgan jarayon, faqat bu erda hammasi yuqori saviyada va sifatli tarzda bajarilmoqda.
Dastlabki kunni olam-olam taassurotlar bilan yakunladik. O'zimizning yon daftarlarimizga anchagina qilishmiz kerak bo'lgan narsalarni yozib oldik.
Xulosa qilib shuni aytishim mumkinki, birinchi navbatda stadionlarda OAV xodimlari uchun sharoitlarni yanada yaxshilashimiz kerak ekan. Bu erda ularni ishlashlari uchun zarur bo'ladigan har bir jihatga etibor berishimiz lozim. Internet, kompyuter, eguliklar, ishlash uchun qulay muhit. SHunda futbolimiz yanada yaxshiroq targ'ib qilinadi, muxlislarimizning stadionga tashriflari ortadi. Muxlis esa stadionga kelgach, ishdagi va uydagi barcha tashvishlarini unutib dam olib ketishi kerak.
Bizda hali Rossiyalik hamkasblarimizga ko'plab savollarimiz va ulardan o'rganadigan narsalarimiz bor. Bugun boshlanishi. Endi amaliyotda ko'rganlarimzni nazariyasiga o'tamiz. Seminar davom etadi. SHu o'rinda ushbu seminarni tashkillab berganlari uchun O'FA xamda O'zbekiston professional futbol ligasi rahbariyatiga o'zimizni cheksiz minnatdorchiligimizni izhor kilmoqchimiz.
Akramjon MAMADALIEV,
Krasnodar shahridan.