Kimdir o'z viloyatida, kimdir Toshkentda. Yana ko'plab klublarimiz bugun start olgan "Farg'ona viloyati hokimi Kubogi-2021"da ishtirok etish uchun Farg'ona shahriga etib borishgan. O'zbek klublari ichida birinchi bo'lib amaldagi chempion "Paxtakor" xorij yig'iniga yo'l oldi. "SHerlar" 21 yanvar kuni Dubayga uchib ketishgan. Jamoaning xorij yig'iniga uchib ketgan delegaciya tarkibini ko'rganimdan so'ng bir jihat etiborimni tortdi. Bu jihat deyarli barcha klublarimizga tegishli bo'lgani uchun ham bugun unga to'xtalib o'tmoqchiman.
Futbolda mayda narsalar bo'lmaydi. Bu jumlani har doim hamma aytadi, lekin ko'p o'rinlarda amal qilinmaydi. Istalgan klubni muxlislar va OAV bilan matbuot xizmati bog'lab turadi. Bir klubning faoliyat jarayonida boshqa xodimlar kabi matbuot xizmatining ham o'rni bor. Afsuski, ko'plab klublarimizda ularga jiddiy etibor qaratilmaydi. "Paxtakor" so'nggi yillarda o'z matbuot xizmati xodimlariga kerakli texnikalarni olib berdi, har holda ahvol 5-6 yil avvalgidan yaxshiroq. Lekin, nima uchundir Dubaydagi yig'inga na matbuot kotibi va na klub fotografi olib ketilmadi. Bu o'zbek klublari uchun begona bo'lmagan holat.
"Paxtakor" BAAdagi yig'inni 5 fevralga qadar davom ettiradi. Toshkentning boshqa bir jamoasi "Lokomotiv" va Navoiyning "Qizilqum" klublari 28 yanvardan 12 fevralgacha Turkiyaning Antaliya shahrida yig'in o'tkazishadi, har ikki klub u erga birgalikda charter reysda yo'l oladi. Olmaliqning AGMK jamoasi 7-8 fevraldan 20-21 fevralgacha Dubayda yig'in o'tkazadi. Bundan tashqari, Namanganning "Navbahor"i ham Turkiyada yig'in o'tkazadi. Balki, yana qator klublarimiz ham tayyorgarlik uchun xorijga chiqishlari mumkin. O'zi umuman xorijda yig'in o'tkazish nima uchun zarurligi alohida mavzu va bu mavzuga keyingi safar to'xtalishga harakat qilamiz. Bugungi mavzu esa klublarning o'z matbuot xizmati xodimlarini kamida ikki hafta davom etadigan chet eldagi yig'inga nima uchun olib ketmasliklari haqida edi.
Xorij mamlakatiga borib mashg'ulot va o'rtoqlik o'yinlari o'tkazib kelish uchun kichkina summa sarflanmaydi. Ammo, shuncha harajat qilgan klublarimiz negadir ikki nafar xodim (matbuot kotibi va klub fotografi)ni olib ketishmaydi. Vaholanki, aynan ular jamoaning yig'inidan suratlar va jonli reportajlarni muxlislar va ommaga etkazib turishadi, agar olib ketilsa. Etibor bergan bo'lsangiz, operatorni sanamadim. CHunki, har bir klubda operator bosh murabbiyning muhim yordamchilaridan hisoblanadi. Mashg'ulotlar va nazorat o'yinlarini tasvirga tushirib, ularni tahlil qilish jarayonida murabbiy aynan operatorning xizmatiga tayanadi. SHu sabab operator har bir safarga hech qanday etiroz va istisnolarsiz olib ketiladi. Vaholanki, o'sha klub (murabbiy)ga ishlaydigan operatordan tashqari, matbuot xizmatida ham alohida operator bo'lishi lozim. Klubga ishlaydigan tasvirchi o'z ishlaridan ortmaydi odatda. Qo'shimcha yana ikki kishining harajatlari katta summa bo'lmaydi. Ayrim klublarimiz hatto xorijdagi yig'inidan telefonda olingan rasmlarni joylashadi, oldin joylashgan ham. Axir, bu uyat-ku. Professional klub maqomiga hech qanaqasiga to'g'ri kelmaydi. Klublarimiz ko'nikib ketishgan, mamur yoki texnik xodimlardan biri telefoniga rasmga olib bu erdagilarga jo'natib yuboradi va muxlislar smartfonda olingan suratlarni "maza" qilib tomosha qilib o'tirishadi. Qachon professional maqomga etishamiz, qachonki hamma o'z ishini qilsa. Alini ishini Vali ham qilib ketavermasa.
SHu o'rinda Evropaning top klublaridan misol keltirmoqchi emasman. Bu juda baland marra bo'lib qoladi. Oxirgi yillarda o'z ko'zim bilan ko'rgan ikki rus klubi "Zenit" va "Spartak" misolida bu jihatga yanada aniqroq to'xtalib ketishni maqul bildim.
2016 yil Qatarda U-23 Osiyo chempionati bo'lib o'tgan va unda Samvel Babayan boshchiligidagi O'zbekiston U-23 terma jamoasi "C" guruhida Janubiy Koreya va Iroqdan so'ng uchinchi bo'lgandi. O'sha musobaqani bevosida Dohadan yoritish maqsadida "Championat.asia" asoschilaridan biri Nodirxo'ja Yuldashev bilan birga borgandik. O'yinlar yo'q kuni esa "Espayr" ("Aspire") akademiyasida Rossiyaning "Zenit" va Qatarning o'sha paytdagi "Laxviya" (hozir 3 klub qo'shilib "Al Duhayl"ga aylangan) klubi o'rtasidagi o'rtoqlik o'yiniga tashrif buyurganmiz.
Yuqoridagi suratda orqa fonda "Zenit" matbuot xizmatining kameralari turibdi. O'shanda ular o'z jamoalarining o'yinini yutub ("youtube") kanallarida jonli translyaciya qilishgan.
Bu erda esa "Zenit" matbuot xizmati xodimlari va fotografini rasmga olib qo'ygan ekanman. Ko'ryapsizmi, matbuot xizmati xodimlari va fotograf to'la "qurollangan" holda xorij yig'iniga kelgan va jamoaning har bir qadamini imkon qadar maksimal darajada yoritishmoqda.
2019 yil BAAda Osiyo kubogi-2019 bellashuvlari bo'lib o'tgandi. O'shanda Ektor Kuper boshchiligidagi O'zbekiston milliy terma jamoasi nimchorak finalda Avstraliyaga penaltilar seriyasida imkoniyatni boy bergandi. O'shanda hali guruh bahslari davom etayotgan paytda Toshkentning "Lokomotiv" klubi Dubayda yig'in o'tkazgandi. 2019 yilning 16 yanvar sanasida "Lokomotiv" va Rossiyaning "Spartak" klublari o'rtasidagi o'rtoqlik o'yiniga "Championat.asia" jamoasi bilan borgandik.
Aynan mana shu joyda "Spartak" - "Lokomotiv" bahsini jonli translyaciya qilishga tayyorgarlik olib borilmoqda, zarur texnikalar sozlanyapti. Bu vaqtda hali "Spartak" o'yin o'tadigan maydonga etib kelmagandi.
Mana "Spartak" klubi stadionga etib kelgan payt va jamoa bilan bir emas, ikki nafar fotograf ham avtobusdan tushib kelgan.
Matbuot xizmati xodimlari va operatorlardan tashqari ikki nafar fotograf ham klub bilan birga xorij yig'iniga kelgan. Ularga yaratib berilgan sharoitlar ham alo darajada.
Yuqoridagi suratlardan ikki rus klubining o'z matbuot xizmatiga qay darajada etibor berishi va ularga yaratib beradigan sharoitlari haqida qisman bo'lsa-da tushuncha paydo bo'ldi. Xo'sh, o'zbek klublari bu narsaga qachon jiddiy etibor qaratishadi. Qachon xorij yig'inlariga matbuot kotibi va klub fotografini olib ketishni boshlashadi. Bu barcha klublarimizga tegishli emas, fotograflarini chetga ham olib ketadigan jamoalarimizga rahmat aytib qolamiz. Olib ketmaydiganlarga esa bu masalaga jiddiy qarashlarini so'rab qolamiz. Zero, shuncha harajat qilib mamlakatdan tashqarida yig'in qilayotganingizni telefonda olingan suratlar bilan muxlislarga ulashmang, bu juda uyatli holat. Olib keting matbuot xizmatidagi xodimlaringizni. Jonli yoritish baribir yaxshi. Qo'shiqni ham fonogrammasini yaxshimi yoki jonlisi?!