O'zbekistondan tashqarida to'p surayotgan futbolchilarning o'zidan yaxshi bitta tarkib tuzish imkoniyati paydo bo'ldi. Himoyada Anzur Ismoilov, Egor Krimets, Vitaliy Denisov uchligi bor. Hujumda Aleksandr Geynrix, Farhod Tojiev, Temurxo'ja Abduxoliqov va Sardor Rashidov. Sashaning yoshi o'tayotgani, Tojiev to'p surayotgan chempionat saviyasi, Rashidovning sof hujumchi emasligi bor gap. Biroq Babayan Geynrixdan imkon qadar foydalanishga harakat qiladi. Tojievga motivatsiya topib berilsa, Igor Sergeevdan juda ortda qolib ketgan futbolchi emas. Sardor Rashidovdan esa kerak bo'lib qolgan paytda hujumda ham foydalanish mumkin. Abduxoliqov endi ham terma jamoaga chaqirilmasa, uyat bo'lib ketadi.
Yarim himoya shunday ahamiyat kasb etadiki, milliy chempionatda to'p surayotgan futbolchilarga go'yoki hojat qolmagandek. Odil Ahmedov, Aziz Haydarov, Server Jeparov, Sanjar Tursunov, Sanjar Shoahmedov, Fozil Musaev va Vadim Afonin. Bu futbolchilarning hammasi kuchli ligalarda to'p tepadi. Shuning o'zidan kelib chiqib ham ularni milliy terma jamoaga jalb etish mumkin, garchi Babayan so'nggi vaqtlarda Musaev, Shoahmedov, Tursunov kabi yigitlarga e'tibor qaratmayotgan bo'lsa ham.
Qiziq holat, Babayan umuman boshqa futbolchilarni reklama qilishga harakat qilsa-yu, u pisanda qilmagan o'yinchilarga xorij klublari xaridor bo'lsa! Stanislav Andreev, Davron Hoshimov, Aleksandr Merzlyakov, Vladimir Kozak, Akbar Ismatullaev, Azim Ahmedov kabi futbolchilar terma jamoaning bir qator yig'inlarida ishtirok etdi. Ularga xorij klublaridan taklif tushdimi yoki yo'q bilmayman. Aniq bilganim, terma jamoaning rasmiy o'yinlarida ularga nisbatan kamroq e'tibor qaratildi. Aytmoqchi bo'lganim, ular yuqorida nomlari keltirilgan yulduzlar soyasida baribir qolib ketaverdi.
Bugungi holatdan kelib chiqib, Fozil Musaev, Sanjar Tursunov, Sanjar Shoahmedov kabilarning terma asosiy tarkibiga chaqirilmasligi juda ham g'alati ko'rinardi. Masalan Temurxo'ja Abduxoliqov Babayanning printsiplariga to'g'ri kelmaganidan keyin, u Oliy ligada 22 ta gol urishga erishdi va bosh jamoadan taklif oldi. Chaqirilishi bilan Qatar klubiga o'tib ketdi. Yulduzlar ligasining bugungi holati Oliy liganikidan keskin farq qilishi hech kimga sir emas, demak, kerak paytda printsiplarni yig'ishtirib turish mumkin ekan.
Tanganing boshqa tomoni esa, xorijda to'p tepayotganlar termaga indamay kelaversa, Babayan bilan yig'inlarga borayotgan futbolchilardan nima foyda bor degan farazni keltirib chiqaradi. To'g'ri-da, Suriya bilan umuman boshqa tarkib to'p sursa, Daniya va Gruziya bilan o'ynayotgan futbolchilar asosiy jamoaga nima bera olishi mumkin?
Mana shu erda printsipning o'zi yo'qolib qolmoqda. Aytaylik Babayan yig'inga Bobur Abduxoliqov, Shohruz Norxonov, Aziz G'aniev va shunga o'xshash potentsiali sirli bo'lib turgan yoshlarni olib ketganida, ularga terma jamoaning ertasi sifatida qarash mumkin edi. Biroq qanchalik tajribali bo'lmasin, Akbar Ismatullaev, Stanislav Andreev yoki Aleksandr Merzlyakovga bunday nazar bilan boqib bo'lmaydi. Babayandan keyin bosh jamoani qabul qilib oladigan murabbiylar Haydarovning o'rniga Ismatullaevni, Denisovning o'rniga Andreevni olib kelishiga ishonish qiyin, to'g'rimi? Bu futbolchilar chindan ham kuchli bo'lganida shu yoshgacha terma jamoaning asosiy a'zosiga aylanishi, yo bo'lmasa kuchliroq chempionatga ketishi kerak edi. Biroq unday bo'lmadi-ku.
Eng kulgulisi, Babayan sanab o'tilganlarning imkoniyatini hammadan yaxshiroq biladi. Juda zarur bo'lib qolganida, o'z qoshiga bemalol chaqirib olaveradi. U bilmaydiganlar-chi? Oliy ligada o'zini ko'rsatib turgan, biroq Babayan qiyo boqmayotgan yoshlarni tarbiyalash qiyinmi? Bor-ku yoshlar. Jasur Abduraimov jamoasidan bir nechtasi ko'rindi-ku, aslida shular emasmi termaning ertasi?
Agar Amirlik v Turkiya yig'iniga olib chiqishdan asosiy maqsad, futbolchilarni chetga pullab qaytish bo'lsa, u holda terma jamoa qo'g'irchoq teatri bo'lib ketibdi. Hammani Suriya, Eron, Xitoy kabi raqiblar o'ylantirib turgan bir paytda, katta ehtimol bilan ularga qarshi o'ynamaydigan futbolchilarning Daniya-yu, Gruziya qilib tentirab yurishi mantiqqa to'g'ri kelmayapti.
Ha, to'g'ri, Marchello Lippi ham Xitoy bilan yig'in o'tkazdi. To'ppa-to'g'ri, asosiy futbolchilarni chaqira olmadi u ham. Biroq boshqa tomoniga ham qarash kerak, Lippi o'zi imkoniyatlarini ko'p ham bilmaydigan, biroq potentsiali bor futbolchilarni sinovdan o'tkazdi, o'zi o'n yillardan buyon shug'ullantirib kelayotganlarni emas. Yana Xitoyning o'zida. Islandiya, Xorvatiya, Chili kabi termalarni chaqirib, chiroyli turnir tashkil qilib, minglab muxlislar ko'z o'ngida ularni toblantirishga urindi.
Biz nima qilyapmiz? O'sishdan to'xtagan, murabbiy bizdan 10 marta yaxshiroq biladigan nomlar bilan Dubayga borib, ketidan Antaliyaga o'chib, bo'm-bo'sh stadionlarda Daniya olimpiyachilariga yutqazib yuribmiz. Bu ham etmaganidek, Armaniston bilan o'yinlarimiz bekor bo'lib ketyapti. Ayb kimdaligini endi ahamiyati yo'q, shunchaki fayz ketgan joydan boshqa narsa kutishning o'zi absurd. Markazda ishimizni eplamoqdamiz deb o'ylayotgan kimdir bo'lsa, bori shu ekan uning afsuski. Eplolmayotganini tushungani bo'lganida, mard bo'lib iste'foga chiqqan bo'lardi.
Diyor IMOMXO'JAEV, «Erudit SPORT» gazetasi
— deya xabar beradi uff.uz nashri.