Hammamizga ma'lumki, sportning jamoaviy turlarida ramziy terma jamoalarni tuzish odat tusiga kirgan. Shunisi ham qiziqki, turli musobaqalar yakuniga ko'ra tuzilgan eng yaxshi futbolchilaridan iborat ramziy termalar  kimgadir ma'qul kelsa, ayrimlarning e'tirozlariga ham sabab bo'lib kelgan. Muxlislar xalqi shunaqa: har birining o'z qarashi, o'z fikri bor. Endi gapimizning indallosiga o'tamiz.
2002 yilning may-iyun oylarida FIFAning rasmiy saytida barcha davrlardagi jahon chempionatlarining ramziy terma jamoasini aniqlash bo'yicha so'rov o'tkazildi.  Unda 1,5 milliondan ziyod odam ovoz berdi.
So'rov natijalariga ko'ra, argentinalik Diego Maradona eng ko'p – 111035 ta ovoz to'pladi. Jahon chempionatlari ramziy terma jamoasi esa quyidagi ko'rinishga ega bo'ldi. Jamoa 3-4-3 sxemasi bo'yicha tanlandi.
Darvozabon:
Lev YaShIN (SSSR, 24587 ta ovoz)
Himoyachilar:
Paolo MAL'DINI (Italiya, 58523)
Frants BEKKENBAUER (Germaniya, 81442)
Roberto KARLOS (Braziliya, 58200)
Yarim himoyachilar:
Roberto BADJO (Italiya, 55625)
Zinedin ZIDAN (Frantsiya, 80527)
Mishel PLATINI (Frantsiya, 53783)
Diego MARADONA (Argentina, 111035)
Hujumchilar:
ROMARIO (Braziliya, 29480)
PELE (Braziliya, 107539)
Yoxan KROYF (Gollandiya, 53645)
Jahon chempionatlari ramziy terma jamoasidan joy olgan futbolchilarning faoliyatiga qisqacha nazar solamiz.
Lev YaShIN. Futbol tarixida darvozabonlarning ichida eng zo'ri. Lev Yashinga bundan 30-40 yil avval berilgan ta'rif hamon mazmun-mohiyatini yo'qotgani yo'q. Harqalay, katta avlod shu fikrda. Istagan yoshdagi muxlis futbolga kirib kelganidan keyin har 10 yilda kamida 5-6 ta jahon miqyosidagi superdarvozabonlarni o'z ko'zi bilan ko'rsa-da, Lev Yashin baribir 1-chi o'ringa qo'yiladi. “Qora o'rgimchak”. Uni shunday deb atashardi.
Lev Ivanovich Yashin 1920 yilning 22 oktyabrida Moskvada tug'ildi. 21 yil davomida Moskvaning “Dinamo”si darvozasini qo'riqladi, 1954-1970 yillarda sobiq Ittifoq terma jamoasida o'ynadi. L.Yashin 1956 yilda olimpiada, 1960 yilda Evropa chempioni bo'lgan. Terma jamoa safida uchta jahon chempionatida (1958, 1962, 1966) o'ynagan. 1966 yildagi to'rtinchi o'rin sobiq Ittifoq tarixida eng yuqori ko'rsatkich bo'lib qolgan. Bir qiziq holat: Lev Yashin o'zi qatnashgan JChlardan birontasida  ramziy terma jamoaga kiritilmagan.Darvozabon 1963 yilda Londondagi “Uembli” arenasida Angliya futbolining 100 yilligiga bag'ishlab o'tkazilgan o'rtoqlik o'yinida jahon termasi safida qatnashdi. O'sha yili u Evropaning eng yaxshi futbolchisi sifatida “Oltin to'p” sovriniga loyiq, deb topildi.
O'tgan asrning 1950-yillarida davrozabonlar orasida butun jarima maydonchasi bo'ylab o'yin ko'rsatish urf bo'la boshladi. Bu uslubni Lev Yashin o'zlashtirdi va takomillashtirdi. 60-yillarning boshlarida darvozabonning himoyachi o'rnida harakatlanishi garchi avvaliga rahbariyat tomonidan keskin tanqid qilingan bo'lsa-da, bu o'yin klub va terma jamoa uchrashuvlarida samara bera boshlaganidan keyin asta-sekinlik bilan muvaffaqiyatli g'oya, deb e'tirof etildi.  Mutaxassislarning fikricha, Yashin ijrosidagi butun jarima maydonchasi ichida harakatlanib o'yin ko'rsatish aynan uning o'yinni o'qiy olish va, qisman, himoyachi uchun zarur bo'lgan ko'nikmalarga ega bo'lgani evaziga ijobiy natija keltirgani aytiladi. Aynan u darvozabonlar orasida birinchilardan bo'lib xavfli vaziyatlarda to'pni eski maktabga xos tarzda ushlab olmasdan, uni urib yuborishni amaliyotga joriy etdi.
1971 yilning 27 mayida Moskvadagi “Lujniki” stadionida Lev Yashinning xayrlashuv matchi bo'lib o'tdi. Unga Gerd Myuller, Eysebio, Bobbi Charlton va yana ko'plab jahon futbol yulduzlari keldi. Uchrashuvni 103 ming tomoshabin bevosita o'yingohda kuzatdi.Lev Yashin 1990 yilning 20 martida Moskva shahrida uzoq betoblikdan so'ng vafot etdi.
Paolo MAL'DINI. Italiya futboli va «Milan» klubi afsonasi. Diego Maradona bir vaqtlar unga ta'rif bera turib, Paolo Maldini futbolchidan ko'ra ko'proq skripkachiga o'xshaydi, degan edi. Ehtimol, argentinalik yulduz Maldini o'yinlarini san'atkor ijodiga qiyoslagandir.
Paolo Chezare Maldini 1968 yilning 26 iyunida Italiyaning Milan shahrida tug'ildi. Ko'pchilikning xabari bor, uning otasi Chezare Maldini ham futbolchi, keyin esa trener bo'lgan. Kichik Maldini 19 yoshida Italiya terma jamoasida debyut qildi. Milliy terma safida Paolo Maldini 126 ta uchrashuv o'tkazib, 7 ta golga muallif bo'lgan. U Italiya termasi safida 1990, 1994, 1998 va 2002 yillardagi jahon chempionatlarida ishtirok etdi. 1994 yilgi mundialda kumush, 1990 yilda bronza medalga sazovor bo'lgan. “Milan” afsonasi. Klub tarkibida 25 yil o'ynagan va 647 ta uchrashuv o'tkazgan.
Umum e'tirofga ko'ra, Paolo Maldini futbol tarixidagi eng yaxshi himoyachilardan biri hisoblanadi. Aslida, Italiyaning dunyo yulduzi darajasidagi  himoyachilari haqida so'z yuritadigan bo'lsak, bunaqa maqolalardan sakkiztasi ham kamlik qiladi. Markaziy hamda chap qanot himoyachisi pozitsiyasida to'p surgan qahramonimiz so'rov yakunlariga ko'ra ramziy termada o'ng qanotdan joy oldi. Futbol afsonalari uchun istisno qilsa bo'ladi. Zo'rlar ichidan joy olish ham futbolchi uchun katta e'tirof. Paolo Maldiniga oid yana bir qiziq ma'lumot. Himoyachi terma jamoada, yuqorida aytib o'tganimizdek, 7 ta to'p kiritgan. Gap shundaki. Maldini gol urgan o'yinlarda italiyaliklar kamida 2 to'p farq bilan g'alaba qozongan va bu uchrashuvlarning hammasi Italiyaning ettita shahrida bo'lib o'tgan.  
Faoliyati davomida Paolo Maldini klub va terma jamoasi safida qo'lga kiritgan sovrinlari bilan birga, ko'plab shaxsiy mukofotlarga ham sazofor bo'lgan. Ular qatorida futbolchi 1994 yilda “World Soccer” jurnali versiyasiga ko'ra jahonning eng yaxshi futbolchisi unvoniga loyiq, deb topilgan, 2007 yilda esaFIFAning “Futbolni rivojlantirishga qo'shgan hissasi uchun” ordeni bilan mukofotlangan.
Frants BEKKENBAUER. “Kayzer Frants” nomi bilan tanilgan futbol afsonasi. F.Bekkenbauer 1945 yilning 11 sentyabrida Germaniyaning Myunxen shahrida tug'ildi. Futbolchi markaziy himoyachi va yarim himoyachi pozitsiyalarida o'ynagan. Futbol mutaxasislari uning nomini libero (erkin himoyachi)  ampluasini kashf etgan o'yinchi sifatida ham e'tirof etishadi.
Frants Bekkenbauer sof bavariyalik futbolchi. U faoliyatining asosiy qismini o'zining qadrdon shahri jamoasi “Bavariya”ga bag'ishladi. 70-yillar nemis futbolining yuksalish davri bo'ldi. Ketma-ket uch marotaba Evropa chempionlar kubogini qo'lga kiritgan “Bavariya”ning bir qator futbolchilari milliy terma jamoaning asosini tashkil etgandi. Ular orasida Frants Bekkenbauer ham bor edi. Futbolchi terma jamoa safida 1966, 1970 va 1974 yillardagi jahon chempionatlarida qatnashdi. O'z yurtida bo'lib o'tgan Mundialda jahon chempioni bo'ldi. Futbolchi terma jamoada 103 ta o'yin o'tkazgan bo'lsa, shundan 50 tasida jamoani sardor sifatida maydonga olib tushgan, 1972 va 1976 yillarda “Frans futbol” nashri so'rovida Evropaning eng yaxshi futbolchisi sifatida “Oltin to'p” sovriniga sazovor bo'lgan.
Frants Bekkenbauer 20-asrning eng yaxshi markaziy himoyachilardan biri, deb tan olinadi. Undagi etakchilik qobiliyati, o'yinni o'qish olish, zarur hollarda hujumlarni tashkil etish va unda faol ishtirok etish himoyachilarga xos noyob xislatlardan bo'lib, u, shuningdek, kombinatsion futbol ustalaridan ham edi.
Futbolchi sifatida jahon chempioni bo'lish barobarida Frants Bekkenbauer 1990 yilda murabbiy bo'lib Germaniya termasini Mundialda g'oliblikka olib chiqdi. Frants Bekkenbauer nomi nemis futbolining timsoliga aylangan. Hech ikkilanmasdan aytish mumkinki, “Kayzer Frants” nafaqat Germaniyada, balki butun dunyoda  aqlli o'yin, metin himoya, jamoaviy futbol va maydondagi olijanoblikning ramzi bo'lib qolgan.
Roberto KARLOS. Jahon futbolida 90-yillarning ikkinchi yarmida yarqirab chiqqan futbol yulduzlaridan biri. Chap qanot himoyachisi. Garchi markaziy himoya va tayanchda o'ynagan bo'lsa ham, barcha uni chap qanot qiroli sifatida eslab qolgan. Yuqori tezlik va kuchli zarbaga ega bo'lgan Roberto Karlos 20-asrning ko'plab ramziy termalaridan munosib joy oldi.
Roberto Karlos da Silva Rosha 1973 yilning 10 aprelida Braziliyaning San-Paulu shtatidagi Garsa shahrida tug'ildi. 18 yoshida professional futbolga kirib kelgan Roberto Karlos avval Braziliya klublarida o'ynab yurdi, 1995 yilda Italiyaning “Inter”, 1996 yilda esa Madridning “Real” jamoasi safiga qo'shildi.
Futbolchi  Braziliya terma jamoasida  1992 yilning 22 fevralida AQSh termasiga qarshi o'rtoqlik uchrashuvida ilk o'yinini o'tkazdi. U milliy terma jamoada 2006 yilgacha o'ynadi, 11 ta gol urdi. Uchta jahon chempionati (1998, 2002 va 2006) ishtirokchisi bo'lgan Roberto Karlos Frantsiyadagi Mundialda kumush medalni qo'lga kiritgan bo'lsa, 2002 yilda jahon chempioni unvoniga sazovor bo'ldi. Futbolchining qo'lga kiritgan yutuqlariyu unvonlari orasida 1997 yilning iyunida uning faoliyatida bo'lib o'tgan bir voqeani aytib o'tmasdan iloji yo'q. O'shanda Frantsiyada «Turnua de Frans» xalqaro musobaqasi o'tkazilgandi. Roberto Karlosning turnir egalari darvozasiga jarima zarbasidan urgan goli butun dunyoga mashhur bo'lib ketdi.  Aql bovar qilmas traektoriya bo'ylab uchgan to'p qanday qilib Faben Bartez darvozasiga borib tushganidan hamma hayratda edi. Chamasi 35 metrlardan chap oyog'i yuzining tashqi tarafi bilan darvozaning o'ng tarafiga yo'naltirilgan to'p darvozadan ham o'ngroqqa uchgan va oxirgi pallada yo'nalishini o'zgartirgan holda shtangaga tegib, darvoza to'ridan joy olgandi.  Yil yakunida Roberto Karlosning o'sha kiritgan to'pi yilning yaxshi chiroyli goli, deb tan olindi. Shuningdek, futbolchi eng kuchli zarba rekordchisi ham bo'lgan. Uning to'pni soatiga 198 km. tezlik bilan tepganida o'rnatilgan rekord ancha vaqt yangilanmay turdi.
Chap qanot qiroli, kuchli zarba sohibi, katta tezlikka ega bo'lgan Roberto Karlos so'rovda aksariyat ovoz to'plab, jahon chempionatlari ramziy termasida chap qanot himoyasidan o'rin egalladi.
Zinedin ZIDAN. Hammamizga tanish bo'lgan o'sha o'zimizning “Zayniddin”. Futbolchilik faoliyatini tugatganiga hali ko'p vaqt bo'lmagan Zinedin Zidanni jahon chempionatlari ramziy termasiga qo'shmaslik katta adolatsizlik bo'lardi. Uch karra (1998, 2000, 2003) jahonning eng yaxshi futbolchisi, bir marta (1998) “Oltin to'p”ga egalik qilgan Zinedin Zidan futbolni haqiqiy san'at darajasida olib chiqqan to'p afsungarlaridan biri edi.
Zinedin Zidan 1972 yilning 23 iyunida Frantsiyaning Marsel shahrida dunyoga keldi. Uning millati kabil hisoblanadi, ota-onasi o'tgan asrning 50-yillarida Jazoirdan Frantsiyaga kelib qolgan muhojirlar edi.
Z.Zidan faoliyati davomida Frantsiyaning “Kann”, “Bordo”, Italiyaning “Yuventus” va Madridning “Real” klublarida to'p surdi. 1994-2006 yillarda Frantsiya terma jamoasida  o'ynadi, 108 ta uchrashuvda maydonga tushib, 31 ta gol urdi. U 1998, 2002 va 2006 yillardagi jahon chempionatlari ishtirokchisi hisoblanadi. Zidanni jahon yulduzi darajasiga olib chiqqan musobaqa, so'zsiz, 1998 yilda Frantsiyada o'tkazilgan Mundial bo'ldi. Braziliyaga qarshi o'tgan finalda 2 ta to'p kiritib, jamoasining g'alabasiga katta hissa qo'shgan Zinedin Zidan yil yakunida “Oltin to'p” sovriniga loyiq, deb topildi.
Zidanni futbol tarixidagi buyuk futbolchilardan biri bo'lgan, deyishadi. Bu fikrga qo'shilmasdan iloj yo'q. To'p bilan muomalada fenomenal iste'dod egasi, maydonni ko'ra bilish va dispetcherlik qobiliyati, haqiqiy etakchi, sardor, standart zarbalar ustasi... bu ro'yxatni istagancha davom ettirish mumkin. Uning futboli haqiqiy san'at edi. U haqida son minglab maqolalar yozilgan, ko'plab filmlar ishlangan. 2006 yilda Berlindagi “Olimpishtadion”da bo'lib o'tgan voqea Zidan faolitida o'ziga xos nuqta bo'ldi. Italiyalik Marko Materatstsi tomonidan aytilgan haqoratlarga chiday olmagan va raqibiga “jiyq” etib kalla qo'ygan Zidan maydondan haydaldi. Ha, u o'shanda katta futboldan ketdi. Boshini tik tutgan holda, g'oliblarcha tark etdi. Ulkan sportchiga xos ketish edi bu. Zinedin Zidan – 20-asr jahon chempionatlari ramziy terma jamoasida. Bu erda har qanday ta'rifu sharhlar ortiqcha.  
Davomi bor ... Nodir Mirxodiev
— deya xabar beradi uff.uz nashri.