Tavsiya qilamiz:
Bizga bunday futbol kerak emas! (Elmurod Ermatovdan)
Tanish ibora, to'g'rimi? Aslida sarlavhadagi so'zlar futbolga emas, balki xokkeyga tegishli. 1972 yili sobiq Ittifoq va Kanada termalari o'rtasidagi tarixiy uchrashuvda mashhur Valeriy Xarlamovni quvib eta olmagan okean ortilik xokkeychi - Fil Espozito va uning sheriklari raqibning mahoratiga tan berish o'rniga maydon bo'ylab hujumchiga jarohat etkazish uchun harakatlana boshlaydi. Sharhlovchi Nikolay Ozerov mushtlashuvlarga to'la va sharmandali o'yinga bir og'iz so'z bilan yakun yasaydi: “Bunday xokkey bizga kerak emas!”
4 iyun kuni O'zbekiston birinchiligi 13 turidan o'rin olgan “Surxon” – “Andijon” uchrashuvi ommaviy mushtlashuv bilan tugaganligi haqida xabarni o'qib, noxush voqeaga jiddiy e'tibor qaratmagan edik. Barchamizga ma'lum birinchi liga deya atalmush chempionat bahslari televidenie orqali translyatsiya qilinmaydi. Biroq har ikki klub o'yinni to'laligicha videouskuna orqali yozib oladi. Oradan to'rt kun o'tgach, sharmandali holat videoyozuvidan keng omma “bahramand” bo'ldi.
Sport bu - insonlar uchun halollik, mardlik va kuchlilar bellashuvidir. Har bir sport musobaqasi, ayniqsa futbol uchrashuvi ishqibozlar uchun bayramdek gap. Stadionga tashrif buyurgan muxlis har ikki jamoaning qay biri mahorat bobida bir-biridan ustun ekanligini ko'rgani, toza o'yin, chiroyli fintlar, o'ylangan kombinatsiyalar hosilasi bo'lgan gollarni tomosha qilgani keladi.
Ayni paytda har ikki - “Surxon” va “Andijon” klublari oldiga jamoa rahbarlari tomonidan birinchilikni muvaffaqiyatli tamomlab, keyingi mavsumda oliy ligaga chiqish “zadacha”si, ya'ni topshirig'i qo'yilgan. Ular uchun har bir ochko suv va havodek zarur. Lekin, bu degani, maydonda o'zini vahshiylarcha tutib, har qanday yo'l bilan emas, balki halol o'yinlarda bahslashib, o'zingni namoyon et deganidir.
Ayanchli videoyozuvni ko'rgach, birinchi navbatda yotgan joyida raqib jamoa futbolchilari va vrachi tomonidan boshi va tanasiga “zarba”lar egan “Andijon” futbolchisi Farhod Bekmurodovni izladim. Farhodga ayni paytda – “Andijon futbolini kelajagi” deb nom berishgan. To'g'risi ham shunday. Men yosh va bo'ydor futbolchining o'yinlarini yaqin uch yildan beri kuzatib boraman. Maydon markazida dispetcherlik va raqib jamoa taktikasini buzishni qoyilmaqom tarzda eplaydigan futbolchi. – O'sha kuni stadiondan to'g'ri kasalxonaga olib ketishib, rentgen qilishdi, sog'ligim yomon emas,-deydi Farhod. Uning ovozini eshitib, haytovur ko'ngil joyiga tushdi.
“Andijon” klubining eng tajribali o'yinchisi Anvar Berdiev bilan esa o'yin tafsilotlari haqida gaplashdik. “O'yin jangovar ruhda boshlandi. Birinchi bo'limda 1:1 durang qayd etilib, ikkinchi bo'limda raqiblarimiz penaltidan gol kiritishdi. Uchrashuv yakunlanishi arafasida biz ikkinchi to'pni kiritdik. Hammasi shundan so'ng boshlandi. Bahs davomida maydon markazida Farhod juda yaxshi o'yin namoyish etib, ko'p bora raqiblardan to'pni olib qo'ydi. Unig vazifasi raqib taktikasini buzishdan iborat. Bu esa ularga yoqmasligi tayin. To'p uchun kurash davomida futbolchilar o'rtasida elkama-elka tortishuvlar bo'ladi. Shunday vaziyatlardan birida “Surxon” futbolchisi qizishib ketib, hujumga to'pni uzatgan o'yinchimizga qo'li bilan zarba berdi. Maydonda tartibsizlik yuzaga kelganida raqiblarimiz o'yinchilari va massajchisi erda yotgan futbolchimizga oyog'i bilan zarbalar berishdi”,-deydi Anvar Berdiev. O'zbek futbolida o'ziga yarasha nom qozongan Berdiev hamiyatli ekan. Uning: “Aka, bu gaplarni yozish shart emas, chunki o'yindan so'ng “Surxon” klubi futbolchilari o'zlarini bosa olmaganliklari uchun oldimizga kelib, kechirim so'rashdi” deyishi bunga yaqqol misol.
Klub mutasaddilar ham o'yindan so'ng “Surxon” futbolchilarining barchasi ko'rsatilgan “mehmonnavozlik” uchun kechirim so'raganini aytib, shov-shuv ko'tarish shart emasligiga urg'u berdilar.
Voqeadan so'ng har ikki jamoaga qanday choralar qo'llanganidan o'quvchilar xabardor. Erda yotgan raqibni tepish bo'yicha “Sharq yakkakurashlari ustasi” bo'lgan vrach futboldan ketibdi. Farhod Bekmurodov yotvolib zarbalar qabul qilgani uchun jazolangani ham bor gap.
Alqissa, voqea - kechirim so'rash va PFL tomonidan har ikki jamoa o'yinchilariga berilgan intizomiy choralar bilan yakuniga etgandek.
Fikri ojizimizcha esa unday emas. Elitar birinchiligimiz bo'lgan oliy ligada bu darajadagi noxush holatlar uchramaydi. Birinchi liganing asosiy vazifasi esa oliy ligaga yosh o'yinchilarni tayyorlash. Mana “Surxon” qanday kadrlar “tayyorlayapti”?
Dunyo tan olgan o'zbek hakami Ravshan Ermatov o'yinda hali o'rnidan turmagan futbolchiga “sariq” kartochka bermaganini guvohimiz. Olimpiada chempioni Hasanboy Do'stmatov har raunddan so'ng MUShTLAShGAN RAQIBIGA chiroyli o'yin uchun minnatdorchilik bildiradi. Chunki, ular o'z kasbini ustalari, sport printsiplarini to'la tushungan insonlar. Shuning uchun bu insonlarga omad hamisha yor.
Har bir sport musobaqasini yosh avlod uchun ma'naviyat darsi deb bilmoq kerak. Chunki, yoshlar sportchilarni doim o'zlariga o'rnak deb bilganlar. El tanigan sportchilar ular uchun – etalon. Yoshlar o'zini xuddi ulardek tutishni, sportchilardek kiyinishni, hatto soch turmagini ham suyuklilaridek bo'lishini hohlashadi.
Ro'zai Ramazon kunlarida mehmonga kelgan sportchini jarohat olib, erda yotganida tepkilab tashlagan jamoaga PFL bundanda og'irroq jazo qo'llashi lozim. Yana barcha jamoalarda sportchilar bilan olib borilayotgan ma'naviy-ma'rifiy ishlar saviyasini oshirish kerak.
Videoyozuvni ko'rgach, tuni bilan ko'zga uyqu kelmadi. Futbolchi degani ham shunday bo'ladimi? Maydonga tushganingda raqibingdan mahorat bobida pand esang, bor kuchingni mashg'ulotlarga ber! Jahl va shijoatningni raqib darvozasiga gollar qalashtirib ko'rsat! Qo'lingdan kelmasa, o'zingni sharmanda qilmay, futboldan ket! Chunki, ring, tatami, arena va futbol maydoni singari joy mardlarga yarashadi.
Bizga esa bunday futbol kerak emas!
Elmurod Ermatov, Andijon
— deya xabar beradi uff.uz nashri.
4 iyun kuni O'zbekiston birinchiligi 13 turidan o'rin olgan “Surxon” – “Andijon” uchrashuvi ommaviy mushtlashuv bilan tugaganligi haqida xabarni o'qib, noxush voqeaga jiddiy e'tibor qaratmagan edik. Barchamizga ma'lum birinchi liga deya atalmush chempionat bahslari televidenie orqali translyatsiya qilinmaydi. Biroq har ikki klub o'yinni to'laligicha videouskuna orqali yozib oladi. Oradan to'rt kun o'tgach, sharmandali holat videoyozuvidan keng omma “bahramand” bo'ldi.
Sport bu - insonlar uchun halollik, mardlik va kuchlilar bellashuvidir. Har bir sport musobaqasi, ayniqsa futbol uchrashuvi ishqibozlar uchun bayramdek gap. Stadionga tashrif buyurgan muxlis har ikki jamoaning qay biri mahorat bobida bir-biridan ustun ekanligini ko'rgani, toza o'yin, chiroyli fintlar, o'ylangan kombinatsiyalar hosilasi bo'lgan gollarni tomosha qilgani keladi.
Ayni paytda har ikki - “Surxon” va “Andijon” klublari oldiga jamoa rahbarlari tomonidan birinchilikni muvaffaqiyatli tamomlab, keyingi mavsumda oliy ligaga chiqish “zadacha”si, ya'ni topshirig'i qo'yilgan. Ular uchun har bir ochko suv va havodek zarur. Lekin, bu degani, maydonda o'zini vahshiylarcha tutib, har qanday yo'l bilan emas, balki halol o'yinlarda bahslashib, o'zingni namoyon et deganidir.
Ayanchli videoyozuvni ko'rgach, birinchi navbatda yotgan joyida raqib jamoa futbolchilari va vrachi tomonidan boshi va tanasiga “zarba”lar egan “Andijon” futbolchisi Farhod Bekmurodovni izladim. Farhodga ayni paytda – “Andijon futbolini kelajagi” deb nom berishgan. To'g'risi ham shunday. Men yosh va bo'ydor futbolchining o'yinlarini yaqin uch yildan beri kuzatib boraman. Maydon markazida dispetcherlik va raqib jamoa taktikasini buzishni qoyilmaqom tarzda eplaydigan futbolchi. – O'sha kuni stadiondan to'g'ri kasalxonaga olib ketishib, rentgen qilishdi, sog'ligim yomon emas,-deydi Farhod. Uning ovozini eshitib, haytovur ko'ngil joyiga tushdi.
“Andijon” klubining eng tajribali o'yinchisi Anvar Berdiev bilan esa o'yin tafsilotlari haqida gaplashdik. “O'yin jangovar ruhda boshlandi. Birinchi bo'limda 1:1 durang qayd etilib, ikkinchi bo'limda raqiblarimiz penaltidan gol kiritishdi. Uchrashuv yakunlanishi arafasida biz ikkinchi to'pni kiritdik. Hammasi shundan so'ng boshlandi. Bahs davomida maydon markazida Farhod juda yaxshi o'yin namoyish etib, ko'p bora raqiblardan to'pni olib qo'ydi. Unig vazifasi raqib taktikasini buzishdan iborat. Bu esa ularga yoqmasligi tayin. To'p uchun kurash davomida futbolchilar o'rtasida elkama-elka tortishuvlar bo'ladi. Shunday vaziyatlardan birida “Surxon” futbolchisi qizishib ketib, hujumga to'pni uzatgan o'yinchimizga qo'li bilan zarba berdi. Maydonda tartibsizlik yuzaga kelganida raqiblarimiz o'yinchilari va massajchisi erda yotgan futbolchimizga oyog'i bilan zarbalar berishdi”,-deydi Anvar Berdiev. O'zbek futbolida o'ziga yarasha nom qozongan Berdiev hamiyatli ekan. Uning: “Aka, bu gaplarni yozish shart emas, chunki o'yindan so'ng “Surxon” klubi futbolchilari o'zlarini bosa olmaganliklari uchun oldimizga kelib, kechirim so'rashdi” deyishi bunga yaqqol misol.
Klub mutasaddilar ham o'yindan so'ng “Surxon” futbolchilarining barchasi ko'rsatilgan “mehmonnavozlik” uchun kechirim so'raganini aytib, shov-shuv ko'tarish shart emasligiga urg'u berdilar.
Voqeadan so'ng har ikki jamoaga qanday choralar qo'llanganidan o'quvchilar xabardor. Erda yotgan raqibni tepish bo'yicha “Sharq yakkakurashlari ustasi” bo'lgan vrach futboldan ketibdi. Farhod Bekmurodov yotvolib zarbalar qabul qilgani uchun jazolangani ham bor gap.
Alqissa, voqea - kechirim so'rash va PFL tomonidan har ikki jamoa o'yinchilariga berilgan intizomiy choralar bilan yakuniga etgandek.
Fikri ojizimizcha esa unday emas. Elitar birinchiligimiz bo'lgan oliy ligada bu darajadagi noxush holatlar uchramaydi. Birinchi liganing asosiy vazifasi esa oliy ligaga yosh o'yinchilarni tayyorlash. Mana “Surxon” qanday kadrlar “tayyorlayapti”?
Dunyo tan olgan o'zbek hakami Ravshan Ermatov o'yinda hali o'rnidan turmagan futbolchiga “sariq” kartochka bermaganini guvohimiz. Olimpiada chempioni Hasanboy Do'stmatov har raunddan so'ng MUShTLAShGAN RAQIBIGA chiroyli o'yin uchun minnatdorchilik bildiradi. Chunki, ular o'z kasbini ustalari, sport printsiplarini to'la tushungan insonlar. Shuning uchun bu insonlarga omad hamisha yor.
Har bir sport musobaqasini yosh avlod uchun ma'naviyat darsi deb bilmoq kerak. Chunki, yoshlar sportchilarni doim o'zlariga o'rnak deb bilganlar. El tanigan sportchilar ular uchun – etalon. Yoshlar o'zini xuddi ulardek tutishni, sportchilardek kiyinishni, hatto soch turmagini ham suyuklilaridek bo'lishini hohlashadi.
Ro'zai Ramazon kunlarida mehmonga kelgan sportchini jarohat olib, erda yotganida tepkilab tashlagan jamoaga PFL bundanda og'irroq jazo qo'llashi lozim. Yana barcha jamoalarda sportchilar bilan olib borilayotgan ma'naviy-ma'rifiy ishlar saviyasini oshirish kerak.
Videoyozuvni ko'rgach, tuni bilan ko'zga uyqu kelmadi. Futbolchi degani ham shunday bo'ladimi? Maydonga tushganingda raqibingdan mahorat bobida pand esang, bor kuchingni mashg'ulotlarga ber! Jahl va shijoatningni raqib darvozasiga gollar qalashtirib ko'rsat! Qo'lingdan kelmasa, o'zingni sharmanda qilmay, futboldan ket! Chunki, ring, tatami, arena va futbol maydoni singari joy mardlarga yarashadi.
Bizga esa bunday futbol kerak emas!
Elmurod Ermatov, Andijon
— deya xabar beradi uff.uz nashri.
Bosh sahifaga
259
