«PSJ» ustozi Loran Blan France Football nashriga bergan intervyusida aslida hech qachon murabbiy bo'lishni alohida xohlamaganini ta'kidladi. Keyin qo'shib ham qo'ydi: «Lekin murabbiylikka qo'l urdimmi, endi birinchi bo'lishim shart». Vaqtida metin himoyachi sifatida shuhrat qozongan Blan xususan, ChLda tezroq g'alaba qozonishni ko'zlayapti.
«Shaxs sifatida doimo ikkiga bo'linaman...»
- Sizni 2009 yili Frantsiyaning eng yaxshi murabbiyi sifatida e'tirof etishgandi (Blan o'shanda «Bordo»ni boshqargan), mana bu yil ham tengsiz bo'ldingiz. Aytingchi, o'sha vaqtdagi va hozirgi Loran Blan o'rtasida farq bormi?
- Albatta, tajribam oshdi, ammo qoidalarim o'sha-o'sha. Menga hamon chiroyli futbol va raqib kim bo'lishidan qat'iy nazar, o'z o'yinini ko'rsatadigan jamoalar yoqadi. To'g'ri, ko'plab murabbiylar kabi original yo'lga uncha yopishib olmayman. Ikkinchi tomondan olsak, g'oyalar faqat natijalar orqali sinovdan o'tadi. Qisqasi, agar natija ta'minlanmas ekan, sening g'oyalaring hech kimga kerak emas, garchi ular eng to'g'risi bo'lsa ham.
- «PSJ» aynan ko'nglingizga yaqin jamoa - doimo birinchi raqam ostida o'ynaydi.
- Ha, jamoa va futbolchilar borasida omadim yurishdi. Lekin o'zim ham vaqt o'tishi bilan murabbiy sifatida o'sdim. Bu gapim barcha munosabatlarga daxldor, xususan, matbuot va muxlislar bilan aloqa o'rnatish masalasiga. Biroq bilasizmi, oxirgi yillarda bu kasb umuman o'zgarib ketdi. Deylik, hozirgi murabbiylar 20 yil avvalgi kasbdoshlaridan mutlaqo farqlanishadi. Menga o'sha «qariyalar» ko'proq yoqishadi, ular chinakam murabbiylar. Biz esa...
- Fikringizni ochiqroq bayon etsangiz...
- Misol uchun, Gi Ru («Oser»ni 40 yil shug'ullantirgan), Eme Jake (Frantsiya termasining 1994-1998 yillardagi bosh murabbiyi) kabilar barcha ishlarni bajarishgan: mashg'ulotlarni bevosita olib borishgan, jarayonda o'zlari ham ishtirok etishgan. Deylik, mashg'ulotga zarur jihozlarni o'zlari terib chiqishardi va yig'ib olishardi. Shuningdek, ular darvozabonlikning nozik jihatlarini ham bilishgan, mashg'ulotdan so'ng yoshlar bilan alohida shug'ullanishgan... Chunki hozirgidek behisob assistentlarga ega bo'lishmagan. Endi bosh murabbiy ixtiyorida yordamchilarning butun bir katta shtati bor va har bir yo'nalishga alohida assistent javob beradi. Xullas, bugungi murabbiylarga ancha oson.
- Xususan, «PSJ»da siz murabbiy emas, balki jamoa boshlig'ideksiz...
- Aslida shaxs sifatida doimo ikkiga bo'linaman... Ha, ehtimol, fikringiz to'g'ridir. Adashmasam, Lui van Gal shunday degan edi: «Bugungi bosh murabbiyning asosiy vazifasi - jamoani o'z qo'lida ushlab turish». Asosiy e'tibor va quvvatni aynan shu masalaga sarflash kerak.
- Demakki, omadli murabbiy - bu avvalo, pedagog. Shundaymi?
- Tabiiyki, murabbiy futbolni ham yaxshi tushunishi lozim. Lekin asosiysi - o'z g'oyalarini muayyan kishiga singdira olish qobiliyati. Xullas, futbolchilar bilan muloqot qilish uslubi muhim. O'rtada o'zaro tushunish bor yoki yo'qligi faqat murabbiyga bog'liq. Bunda vositachilar hech narsa qilolmaydilar. Biror futbolchida qandaydir muammo tug'ilsa, vaziyat muayyan qaror chiqarishni taqozo etsa yoki nimanidir tushuntirishga to'g'ri kelsa, yakkama-yakka gaplashib olish maqsadga muvofiq. Murabbiylik ishining eng nozik jihati shuki, siz tufayli jamoada hech kim o'zini begona his qilmasligi lozim.
«G'alaba qozonyapsanmi, seni haydamaydilar»
- Avvaliga «Bordo»da omadli ishladingiz - jamoangiz mavsum-2008|2009da Frantsiya chempioni bo'ldi. Endi «PSJ»da ham barchasi silliq ketyapti. Ish boshlagan paytingiz bunday muvaffaqiyatlarni rejalashtirganmidingiz?
- Aslida hech qachon murabbiy bo'lishni orzu qilgan emasman. Bu kasbni g'alaba qozonishda davom etish uchungina tanladim. Murabbiylikka o'tib, qaysidir ma'noda o'yinchiligimcha qoldim. Demoqchimanki, men barchasini g'isht terish kabi rejalashtiruvchi murabbiylar toifasiga kirmayman. Yo'q, kelajak uchun ishlaydigan hamkasblarimga hurmatim baland. Lekin bu kasbda uzoq vaqtga mo'ljallangan rejalar tuzishning imkoni bormi o'zi? Axir qaysidir klubning senga 10 yil ishlash imkoni berishi haqida o'ylash shunchaki, ahmoqlik sanaladi.
- Lekin siz «PSJ»da 3 yildan buyon ishlayapsiz. Vaholanki, Parij klubida oxirgi marta Artur Jorje 1991-1994 yillarda bunchalik uzoq faoliyat yuritgan edi.
- G'alaba qozonib turibsanmi, seni haydamaydilar (kuladi). Ikkinchi tomondan, men bu ishga aynan zafar quchish uchun kirishganman. Shuning uchun ham, «PSJ»daman. Barcha murabbiylar g'alaba uchun nima qilish lozimligini bilishadi. Ammo maqsadlaringga sening klubingni mos kelish-kelmasligi boshqa masala. Hech kimni ranjitmoqchi emasman, ammo bizning ish juda qaltis. Kimdir faqat tajriba to'plash uchungina har qanday variantga ko'nadi. Lekin shaxsan men boshidayoq o'zimga shunday nido qilganman: «Bu ish bilan menga g'alaba yo'lida barcha sharoitlarni yaratib beradigan klubdagina shug'ullanaman».
- Demakki, qaysidir variantlarni rad ham etgansiz, to'g'rimi?
- Ha. «Bordo»da ish boshlashimdan oldin bir necha takliflar olgandim. Yo'q, «Blan o'zini yulduz sanagan ekan», - deb o'ylamang. Hattoki, bu kasbni tanlash ustida rosa shubhalangan paytlarim ham bo'lgan. Ayni shunday vaqtda «Bordo»dan ma'qul taklif tushgandi.
- O'shanda 41 yoshda edingiz.
- Negaki, 38 yoshgacha o'ynadim va keyin o'qidim. Umuman, biror jamoani qabul qilib olishga uncha shoshilmagandim ham.
- Tushunarliki, endi murabbiylik kasbini yoqtirib qolgansiz.
- Aslida murabbiylik menga doimo yoqqan. Shunchaki, muayyan sharoitlarga ega klubda ishlashni xohlagandim. Gap qandaydir engilroq yo'lni izlashda ham emas. Qolaversa, maqsadi ulkan jamoalarda ishlash baribir, qiyinroq. Harqalay, sendan kelajak uchun ishlash va yoshlarni o'stirishni talab qiladigan klublarda umuman boshqacha. Har kimning didi o'zgacha. Menga katta loyiha kerak edi, zero, tabiatan jangchiman.
- Sizga bunday loyiha ancha tez nasib etdi.
- Nozik tomoni shuki, bunday ulkan loyihaga qo'l urish uchun tayyor ekanligingni aniqlash mumkinmi? Buni yolg'iz klub prezidenti hal qiladi. Faqat shuni ta'kidlashim kerakki, oxirgi vaqtlarda yirik klublarda yosh murabbiylarni ko'proq uchratyapmiz. Demak, oldingidek, yosh yoki tajribaga bog'liq qat'iy talablar yo'q. Tajriba - vaqt hukmidagi masala, asosiysi - jangga kirishish layoqati.
- «Bordo»ga 3 yil ustozlik qildingiz, «PSJ»ni ham shuncha vaqtdan buyon boshqaryapsiz. Shuning o'ziyoq bitta muvaffaqiyat.
- Qo'shilaman. O'ylaymanki, murabbiyning bitta klubdagi faoliyatiga bog'liq o'rtacha davomiylik chamasi 18 oyga teng. Afsuski, bu vaqt ham tobora qisqarmoqda.
- Xo'sh, buning sababi nima?
- Negaki, murabbiylardan yanada ko'prog'ini istashadi. Bizni doimo qaysidir ma'noda qutqaruvchi sifatida ko'rishadi. Shuning uchun ham, «MYu»da ser Aleksni, «Arsenal»da Arsen Vengerni g'oyat qadrlashadi. Ayni payt agar yuqori saviyali jamoani boshqarsang, shartnomang muddati - bir tiyin. Murabbiyning eng yaxshi shartnomasi - bu natija.
Davomi InterFUTBOL gazetasi blogida.
— deya xabar beradi uff.uz nashri.