Tavsiya qilamiz:
UzBARCA.COM - FC Barcelona Muxlislar sayti !!!
" Real madrid " muxlislari sayti !!!
"FUTBOL TV " Yangiliklar !!
" Real madrid " muxlislari sayti !!!
"FUTBOL TV " Yangiliklar !!
Moziyga qaytib. 1979-yil, 11-avgust. Erkaklar yig'laganda...
Bu maqola bundan 28 yil avval yozilgan va chop etilgan. O'zbekiston matbuotida “Paxtakor-79” halokati haqida batafsil yozilgan ilk maqola. Odatda yubiley kunlari faqat yaxshi gaplar gapiriladi va yoziladi. Biz Axbor akaning qutlug' yoshlari kunlarida uni chop etishimizning ikkita sababi bor. Birinchisi, “Paxtakor-79” Axbor akaning hayotlari bilan chambarchas bog'liq va tomirlarigacha singib ketgan. Ikkinchidan, bu maqola Axbor Imomxo'jaevning ko'pchilik bilmagan tomonlarini ochib bergan.
Hozir aniq esimda yo'q. Lekin o'sha kuni uyimizda qandaydir yig'in bo'lishi kerak edi. Ammo mudhish xabarni qay tariqa eshitganim yodimdan chiqmaydi.
Ertalab uyg'onganimda dadam ko'rinmadilar. Onamning aytishlariga qaraganda, kimdir ertalab soat to'rtlar atrofida mashina bilan olib ketibdi. Biz yuvinib, nonushta qilgach, birin-ketin qarindosh-urug'lar kela boshlashdi. Biroq dadamdan xabar yo'q edi. U kunduzi soat 12 larga yaqin kirib keldi. Rangida-rang qolmagan. Hech kimning salomiga alik ham olmay, hovlining chetidagi ustunga suyanib qoldi. Hammamiz uning atrofiga to'plandik. Xavotir bilan nima bo'lganini so'radik. U esa xuddi “Paxtakor” stadionidagi suxandonlik xonasida o'tirganidek o'yinchilar nomini sanay ketdi: “Pokatilov, Korchyonov, Ashirov, Agishev, Zagumennix, An, Fyodorov...” Dadam ikkala qo'lini alam bilan siltadi-da, ho'ngrab yig'lab yubordi. Hamma qotib qoldi. Men umrimda birinchi marotaba dadamning yig'lashini ko'rishim edi. Tag'in barchaning oldida. Hovlidagi xotin-xalajlar “Tinchlikmi, nima bo'ldi o'zi? Gapirsangiz-chi?” deb qo'yishmaganidan so'ng ko'z yoshlarini artib, bir xo'rsindi-da, titroq ovoz bilan tushuntirdi: “Paxtakor” komandasi Minsk shahriga o'ynagani ketayotganida ular uchayotgan samolyot boshqa bir samolyot bilan to'qnashib ketibdi. Passajirlarning hammasi halok bo'lgan...”
– Voy, nima gap ekan, debmiz. Vahimangiz qursin. Biz boshqa xayollarga boribmiz.
Ba'zi ayollarning bildirgan fikrlari ana shunday bo'ldi.
Lekin biz oilamiz ahli bilan dadamga juda achindik. Chunki “Paxtakor” u kishi uchun nimaligini yaxshi bilardik. Onam esa ancha vaqtgacha o'zlariga kelolmay qoldilar. Sababi, o'sha samolyotda dadam ham uchishlari kerak edi. Faqat ana shu yig'in tufayligina safarga bormagan edilar...
Kechga yaqin erkak qarindosh-urug'lar hamda dadamning yaqin og'aynilari ham hovlini to'ldirishdi. Ular bir tomondan qattiq xafa bo'lishsa, ikkinchi tomondan – dadamning tasodif tufayli omon qolganligidan xursand bo'lishardi. Yig'inga kelayotgan ammam esa ostona hatlamasdan, uyimizga dodlab kirgan. Bir-ikki kun oldin dadam Minskka ketaman deb, u kishiga telefon orqali xabar bergan ekan...
Mudhish xabar shaharga yashin tezligida tarqaldi. Bozor-o'char, do'kon, choyxona va shifoxona, korxona va ko'cha-ko'y, hamma erda va barchaning og'zida halok bo'lgan “Paxtakor”. Ertasiga kioskalarda odamlar turna qator bo'lib navbatga turishdi. O'shanda “O'zbekiston fizkulturachisi” gazetasi talash bo'lib ketgandi. O'sha sonda halok bo'lgan 17 sportchining suratlari bosilgandi. Biroq gazetaning kam sonli tiraji ishqibozlarga ozlik qildi. Buni sezgan olg'ir shaxslar suratlarni yig'ib, atrofiga ta'sirli so'zlarni yozib, yoniga 1980 yil kalendarini tushirib sota boshladilar. Ularning bozori chaqqon bo'lib ketdi. Qiziqqan-qiziqmaganlar bu “qo'lbola” kalendarlarni xarid qila boshladi.
Taqvim bo'yicha belgilangan kunda Minsk shahridagi stadionni muxlislar o'yin bo'lmasligini bilsalar-da to'ldirdilar. Maydon o'rtasiga “Dinamo” jamoasi formada saf tortdi. Barcha futbolchilar qora rangdagi hoshiya taqib olgandilar. Bir daqiqa sukutdan so'ng, futbolchilar maydonni boshlari egik holda tark etdilar. Bu o'ziga xos ta'ziya izhori edi. O'zbekiston Davlat Jismoniy tarbiya va sport qo'mitasiga esa shu mazmundagi telegramma keldi: “Aziz birodarlar! Biz aviahalokat natijasida halok bo'lgan o'n etti yigit qarshisida bosh egamiz. Sizdan iltimos, bu ta'ziyamizni marhumlarning oila-a'zolariga etkazsangiz. Biz o'zbek futboli yana qayta tiklanib, shon-shuhratga ko'milishiga tilakdoshmiz. Agar marhumlar uchun yodgorlik tashkil qilinsa, iltimos, bizga manzil jo'nating. Biz ham o'n etti o'g'lon uchun jamg'arma jo'natamiz.
Bir guruh gruziyalik futbol ishqibozlari”.
Halok bo'lgan komandaning eng katta a'zosi, taniqli futbolchi va murabbiy Idgay Tazetdinov bo'lsa, eng yoshi – hali 18 ga qadam qo'ymagan Sirojiddin Bozorov edi. Sirojiddin o'zi bir kun oldin o'rinbosarlar tarkibida jo'nashi lozim ekan. Faqat oilasida to'y bo'lgani sabab, murabbiylar unga asosiy tarkib bilan uchishga ruxsat berishgan ekan. Taqdirning bunday beshafqatligini kim ham bilibdi, deysiz?
Chipta olib qo'yib, Minskka uchmaganlar orasida “Paxtakor”ning bosh murabbiyi Oleg Bazilevich ham bor edi. U zudlik bilan yangi komanda tuzishga kirishdi. Mamlakat futbol federatsiyasining iltimosiga binoan oliy va birinchi liganing ko'pgina jamoalari komandani oyoqqa turg'izish uchun o'zlarining o'yinchilarini “Paxtakor”ga yubordilar. Tez orada “Paxtakor” belgisi tushirilgan formani gruzin futbolchilari Z.Tsereteli, G. va M. Machaidzelar, moskvalik S.Glushakov, V.Solovev hamda A.Yakubiklar, minsklik P.Vasilevskiy va boshqalar kiydilar. Yangi komanda dastlabki o'yinni Erevanda “Ararat”ga qarshi o'tkazdi. Garchand maydon egalari 3:1 hisobida g'olib chiqqan bo'lsalar ham, paxtakorchi Glushakov kiritgan yagona to'pi bizga umid bag'ishladi. Navbatdagi uchrashuv esa Toshkentda o'tkazilishi lozim edi. Hali ham aviahalokat to'g'risida aniq tasavvurga ega bo'lmaganlar o'sha kuni stadionga “Paxtakor” – “Dinamo” (Tbilisi) o'yinini ko'rgani keldilar. Uchrashuv boshlanishidan avval stadion suxandoni barchadan bir daqiqa sukut saqlashni so'radi. Stadion karnaylaridan marhum futbolchilarning nomlari o'qila boshlandi. Birinchi marotaba ular to'liq – ism, familiya va otasining ismi bilan o'qildi: “Sergey Konstantinovich Pokatilov, Aleksandr Ivanovich Korchyonov...” O'yinchilar maydonga tushadigan tartib raqami bilan o'qilarkan, sakkizinchi bo'lib Mixail An va to'qqizinchi bo'lib Vladimir Fyodorovlarning nomlari aytilishi kerak edi. Suxandon ayolning ovozi Anni zo'rg'a aytdi, Fyodorovga kelganda titrab ketdi. Keyin esa umuman o'chib qoldi. Sukunat saqlanib turgani uchun ham, vishillab turgan karnaydan titroq yig'i tovushi eshitildi. Men hayron bo'lib boshimni ko'tardim. Biroq atrofdagi kishilar undan ham hayron qoladigan darajada edilar. Stadionda ellik mingga yaqin odam yig'lardi. Bu dahshatli manzara edi. Hozirgina bir-biri bilan joy talashgan ikki o'smir ham, ko'ksidagi ordenlari bilan stadionga kelgan shlyapali chol ham, bolasini elkasiga o'tqazib olgan anavi mo'ylovli amaki ham yig'lardi. Nihoyat suxandon bir amallab ro'yxatni tugatdi. Muxlislar ham o'zlariga kelishdi. Yangi “Paxtakor” o'zining ilk g'alabasiga o'sha kuni erishdi. Hamyurtlarimiz 2:1 hisobida ustun keldilar. “Yangi” va “eski” iboralari mana, o'sha vaqtdan beri qo'llaniladi. “Paxtakor” 1982 yil 6-o'rinni egallaganda ham, oliy ligadan tushib ketganda ham, “sayohatchi” futbolchilar komandani talon-taroj qilganda ham, “eski” “Paxtakor”ni eslashadi. Hozirgi kunda ham istalgan ishqiboz “o'sha” o'yinchilarni yoddan aytib berishi mumkin.
Otam ham yillar o'tgan sari eski “Paxtakor” hech qachon qaytib kelmasligini, o'shanday o'yinchilar hech qachon bo'lmasligini his qilib bo'ldi. O'tgan yili matbuot sahifasida “Paxtakor” 2000 yilgacha oliy ligaga chiqa olmaydi, bordi-yu, men yanglishsam faqat xursand bo'lardim” degan javobidan keyin, “yuqoridan” “o'zingiz futbolni targ'ib qilish o'rniga pesimist bo'lyapsiz” deb norozi bo'lishgandi. Otam esa anchagacha kuyinib yurdi. “O'zim ishonmagan narsaga qanday qilib boshqalarni ishontiraman. Axir “Paxtakor”ning ahvoli menga besh panjadek ma'lum-ku”, deb.
Bu yil chempionat arafasida komanda murabbiylari birinchi o'yindan oldin “Paxtakor” xotirasini yodga olamiz, deb va'da berishdi. 7 aprel kuni o'tkazilgan “Paxtakor”-“Rotor” uchrashuvida esa, bu ish amalga oshirilmadi. Shundan keyin ham komandaga ishonib bo'ladimi? Hatto Vasilis Xadzipanagis Gretsiyadan kelib, “Paxtakor”ni xotirlab ketdi. Monumentga gulchambar qo'ydi, futbolchilar nomidagi ko'chalarni aylandi.
Yaqinda uyimizga bir maktub keldi. Uning qisqacha mazmuni quyidagicha: “Hurmatli Axbor aka! Kechirasiz, men iloji bo'lmaganidan sizga maktub yozyapman. Chunki bu ishga faqat siz yordam berishingiz mumkin. Qishlog'imizdagilar ham shu fikrda. Gap shundaki, men Sirojiddin Bozorovning opasi bo'laman.
Kichik ukam futbolga qiziqishi sababli, uni Toshkentdagi sport-internatga, Sirojiddin o'qigan joyga olib borgan edim. Ota-onam ham u futbolchi bo'lsin, uni maydonda ko'rsak, Sirojiddinni eslab yuramiz, deyishgandi. Biroq u erdagi murabbiylar bizga hatto qayrilib ham qarashmadi...”
Otam xatni o'qib anchagacha o'ziga kelolmadi. Samarqandga javob maktubi yozdi. O'zi Sirojiddinning ukasini sport-intenatga olib bordi. Shundan keyin respublikada taniqli murabbiylar uni sinab ko'rishdi. Faqatgina yoshi etmagani uchun kelasi yil albatta qabul qilishlarini aytib, uzr so'rashdi.
Shu kunlarda esa otam uyga qog'ozga o'rog'liq narsa ko'tarib keldi. So'ng hammamizga birma-bir ko'rsatib chiqdi. Biz temir va shisha parchalarini ushlab, hech narsaga tushunmadik. Otam bundan xafa bo'lmadi ham. Yosh bolalarga xos qo'lidagi narsaga suqlanib qararkan, menga murojaat qildi: “To'qqiz yildan beri orzu qilib qidirgan narsamni topdim. Bular “Paxtakor” halokatga uchragan samolyot parchalaridir. Tanishlaring bo'lsa, menga muzeylardagidek oynavand eksponat yasatib bergin. Bularni va 1979 yil halokatdan oldin o'yinchilardan qo'l qo'ydirib olgan vimpelni ko'rgazma qilib uyning to'riga joylashtiraman...”
* * *
“Sport jurnalisti juda murakkab kasb. Respublikamizda bu kasbning ustalari sanoqli. Chunki odatda jismoniy tarbiya institutini bitirganlar adabiyotni yaxshi bilishmaydi va aksincha jurnalistika yoki filologiya fakultetini bitirgan studentlarning sport bilan muntazam shug'ullanganlarini kam uchratganman”.
15 yil futbol bilan shug'ullangandan so'ng universitetni bitirib, redaktsiyaga ilk bor maqola yozganimda, yuqoridagi gaplarni otam menga uqtirgandi. Shundan so'ng men har safar nima yozishimdan qat'iy nazar, otamga ko'rsataman. U ham erinmasdan o'qib chiqib, o'zining fikrlarini aytadi. Bugungi yozganlarimni ilk bor otamga ko'rsatmasdan chop ettirayotirman. Chunki avvaldan uning yodiga ko'p narsalarni solib, yuragi siqilishini istamadim.
Bugun esa mumkin, chunki 11 avgust. “Paxtakor” halokatga uchragan kun. Otam odatdagidek erta uyg'onadi. Bozordan gul xarid qilib, Botkinodagi marhumlarsiz qabrlarni ziyorat qiladi. O'yinchilarning nomi qo'yilgan ko'chalarni kezadi. Marhumlarning oila a'zolariga qo'ng'iroq qilib, hol-ahvol so'raydi. So'ngra uyga kirib vimpel, rasmlar, xullas, “Paxtakor-79”dan nima esdalik qolgan bo'lsa, barchasini yana bir bor ko'zdan kechiradi. Shuning uchun ham men xohlasam-xohlamasam, bugun u yana bir bor yig'lab, yuragini bo'shatib oladi. Uning shunday bo'lib qolganiga bugun 9 yil bo'ldi... Abror IMOMXO'JAEV
“Turkiston” gazetasi,
1988 yil 11 avgust soni PS. Ushbu maqola matbuotda chop etilganidan 1 yilu 1 oy o'tib katta farzandim Diyor dunyoga keldi. U nabiralar orasida buvasining ishini davom ettirayotgan mutaxassisdir. Otasi o'z dadasi haqida ilk marotaba matbuotga chiqish qilganida hali dunyoga kelmagan o'g'lim oradan 28 yil o'tib buvasi haqida qog'oz qoraladi. O'qib ko'ringlar... Muallif
“News ARENA” gazetasining
№6 (78) sonidan olindi
— deya xabar beradi uff.uz nashri.
Hozir aniq esimda yo'q. Lekin o'sha kuni uyimizda qandaydir yig'in bo'lishi kerak edi. Ammo mudhish xabarni qay tariqa eshitganim yodimdan chiqmaydi.
Ertalab uyg'onganimda dadam ko'rinmadilar. Onamning aytishlariga qaraganda, kimdir ertalab soat to'rtlar atrofida mashina bilan olib ketibdi. Biz yuvinib, nonushta qilgach, birin-ketin qarindosh-urug'lar kela boshlashdi. Biroq dadamdan xabar yo'q edi. U kunduzi soat 12 larga yaqin kirib keldi. Rangida-rang qolmagan. Hech kimning salomiga alik ham olmay, hovlining chetidagi ustunga suyanib qoldi. Hammamiz uning atrofiga to'plandik. Xavotir bilan nima bo'lganini so'radik. U esa xuddi “Paxtakor” stadionidagi suxandonlik xonasida o'tirganidek o'yinchilar nomini sanay ketdi: “Pokatilov, Korchyonov, Ashirov, Agishev, Zagumennix, An, Fyodorov...” Dadam ikkala qo'lini alam bilan siltadi-da, ho'ngrab yig'lab yubordi. Hamma qotib qoldi. Men umrimda birinchi marotaba dadamning yig'lashini ko'rishim edi. Tag'in barchaning oldida. Hovlidagi xotin-xalajlar “Tinchlikmi, nima bo'ldi o'zi? Gapirsangiz-chi?” deb qo'yishmaganidan so'ng ko'z yoshlarini artib, bir xo'rsindi-da, titroq ovoz bilan tushuntirdi: “Paxtakor” komandasi Minsk shahriga o'ynagani ketayotganida ular uchayotgan samolyot boshqa bir samolyot bilan to'qnashib ketibdi. Passajirlarning hammasi halok bo'lgan...”
– Voy, nima gap ekan, debmiz. Vahimangiz qursin. Biz boshqa xayollarga boribmiz.
Ba'zi ayollarning bildirgan fikrlari ana shunday bo'ldi.
Lekin biz oilamiz ahli bilan dadamga juda achindik. Chunki “Paxtakor” u kishi uchun nimaligini yaxshi bilardik. Onam esa ancha vaqtgacha o'zlariga kelolmay qoldilar. Sababi, o'sha samolyotda dadam ham uchishlari kerak edi. Faqat ana shu yig'in tufayligina safarga bormagan edilar...
Kechga yaqin erkak qarindosh-urug'lar hamda dadamning yaqin og'aynilari ham hovlini to'ldirishdi. Ular bir tomondan qattiq xafa bo'lishsa, ikkinchi tomondan – dadamning tasodif tufayli omon qolganligidan xursand bo'lishardi. Yig'inga kelayotgan ammam esa ostona hatlamasdan, uyimizga dodlab kirgan. Bir-ikki kun oldin dadam Minskka ketaman deb, u kishiga telefon orqali xabar bergan ekan...
Mudhish xabar shaharga yashin tezligida tarqaldi. Bozor-o'char, do'kon, choyxona va shifoxona, korxona va ko'cha-ko'y, hamma erda va barchaning og'zida halok bo'lgan “Paxtakor”. Ertasiga kioskalarda odamlar turna qator bo'lib navbatga turishdi. O'shanda “O'zbekiston fizkulturachisi” gazetasi talash bo'lib ketgandi. O'sha sonda halok bo'lgan 17 sportchining suratlari bosilgandi. Biroq gazetaning kam sonli tiraji ishqibozlarga ozlik qildi. Buni sezgan olg'ir shaxslar suratlarni yig'ib, atrofiga ta'sirli so'zlarni yozib, yoniga 1980 yil kalendarini tushirib sota boshladilar. Ularning bozori chaqqon bo'lib ketdi. Qiziqqan-qiziqmaganlar bu “qo'lbola” kalendarlarni xarid qila boshladi.
Taqvim bo'yicha belgilangan kunda Minsk shahridagi stadionni muxlislar o'yin bo'lmasligini bilsalar-da to'ldirdilar. Maydon o'rtasiga “Dinamo” jamoasi formada saf tortdi. Barcha futbolchilar qora rangdagi hoshiya taqib olgandilar. Bir daqiqa sukutdan so'ng, futbolchilar maydonni boshlari egik holda tark etdilar. Bu o'ziga xos ta'ziya izhori edi. O'zbekiston Davlat Jismoniy tarbiya va sport qo'mitasiga esa shu mazmundagi telegramma keldi: “Aziz birodarlar! Biz aviahalokat natijasida halok bo'lgan o'n etti yigit qarshisida bosh egamiz. Sizdan iltimos, bu ta'ziyamizni marhumlarning oila-a'zolariga etkazsangiz. Biz o'zbek futboli yana qayta tiklanib, shon-shuhratga ko'milishiga tilakdoshmiz. Agar marhumlar uchun yodgorlik tashkil qilinsa, iltimos, bizga manzil jo'nating. Biz ham o'n etti o'g'lon uchun jamg'arma jo'natamiz.
Bir guruh gruziyalik futbol ishqibozlari”.
Halok bo'lgan komandaning eng katta a'zosi, taniqli futbolchi va murabbiy Idgay Tazetdinov bo'lsa, eng yoshi – hali 18 ga qadam qo'ymagan Sirojiddin Bozorov edi. Sirojiddin o'zi bir kun oldin o'rinbosarlar tarkibida jo'nashi lozim ekan. Faqat oilasida to'y bo'lgani sabab, murabbiylar unga asosiy tarkib bilan uchishga ruxsat berishgan ekan. Taqdirning bunday beshafqatligini kim ham bilibdi, deysiz?
Chipta olib qo'yib, Minskka uchmaganlar orasida “Paxtakor”ning bosh murabbiyi Oleg Bazilevich ham bor edi. U zudlik bilan yangi komanda tuzishga kirishdi. Mamlakat futbol federatsiyasining iltimosiga binoan oliy va birinchi liganing ko'pgina jamoalari komandani oyoqqa turg'izish uchun o'zlarining o'yinchilarini “Paxtakor”ga yubordilar. Tez orada “Paxtakor” belgisi tushirilgan formani gruzin futbolchilari Z.Tsereteli, G. va M. Machaidzelar, moskvalik S.Glushakov, V.Solovev hamda A.Yakubiklar, minsklik P.Vasilevskiy va boshqalar kiydilar. Yangi komanda dastlabki o'yinni Erevanda “Ararat”ga qarshi o'tkazdi. Garchand maydon egalari 3:1 hisobida g'olib chiqqan bo'lsalar ham, paxtakorchi Glushakov kiritgan yagona to'pi bizga umid bag'ishladi. Navbatdagi uchrashuv esa Toshkentda o'tkazilishi lozim edi. Hali ham aviahalokat to'g'risida aniq tasavvurga ega bo'lmaganlar o'sha kuni stadionga “Paxtakor” – “Dinamo” (Tbilisi) o'yinini ko'rgani keldilar. Uchrashuv boshlanishidan avval stadion suxandoni barchadan bir daqiqa sukut saqlashni so'radi. Stadion karnaylaridan marhum futbolchilarning nomlari o'qila boshlandi. Birinchi marotaba ular to'liq – ism, familiya va otasining ismi bilan o'qildi: “Sergey Konstantinovich Pokatilov, Aleksandr Ivanovich Korchyonov...” O'yinchilar maydonga tushadigan tartib raqami bilan o'qilarkan, sakkizinchi bo'lib Mixail An va to'qqizinchi bo'lib Vladimir Fyodorovlarning nomlari aytilishi kerak edi. Suxandon ayolning ovozi Anni zo'rg'a aytdi, Fyodorovga kelganda titrab ketdi. Keyin esa umuman o'chib qoldi. Sukunat saqlanib turgani uchun ham, vishillab turgan karnaydan titroq yig'i tovushi eshitildi. Men hayron bo'lib boshimni ko'tardim. Biroq atrofdagi kishilar undan ham hayron qoladigan darajada edilar. Stadionda ellik mingga yaqin odam yig'lardi. Bu dahshatli manzara edi. Hozirgina bir-biri bilan joy talashgan ikki o'smir ham, ko'ksidagi ordenlari bilan stadionga kelgan shlyapali chol ham, bolasini elkasiga o'tqazib olgan anavi mo'ylovli amaki ham yig'lardi. Nihoyat suxandon bir amallab ro'yxatni tugatdi. Muxlislar ham o'zlariga kelishdi. Yangi “Paxtakor” o'zining ilk g'alabasiga o'sha kuni erishdi. Hamyurtlarimiz 2:1 hisobida ustun keldilar. “Yangi” va “eski” iboralari mana, o'sha vaqtdan beri qo'llaniladi. “Paxtakor” 1982 yil 6-o'rinni egallaganda ham, oliy ligadan tushib ketganda ham, “sayohatchi” futbolchilar komandani talon-taroj qilganda ham, “eski” “Paxtakor”ni eslashadi. Hozirgi kunda ham istalgan ishqiboz “o'sha” o'yinchilarni yoddan aytib berishi mumkin.
Otam ham yillar o'tgan sari eski “Paxtakor” hech qachon qaytib kelmasligini, o'shanday o'yinchilar hech qachon bo'lmasligini his qilib bo'ldi. O'tgan yili matbuot sahifasida “Paxtakor” 2000 yilgacha oliy ligaga chiqa olmaydi, bordi-yu, men yanglishsam faqat xursand bo'lardim” degan javobidan keyin, “yuqoridan” “o'zingiz futbolni targ'ib qilish o'rniga pesimist bo'lyapsiz” deb norozi bo'lishgandi. Otam esa anchagacha kuyinib yurdi. “O'zim ishonmagan narsaga qanday qilib boshqalarni ishontiraman. Axir “Paxtakor”ning ahvoli menga besh panjadek ma'lum-ku”, deb.
Bu yil chempionat arafasida komanda murabbiylari birinchi o'yindan oldin “Paxtakor” xotirasini yodga olamiz, deb va'da berishdi. 7 aprel kuni o'tkazilgan “Paxtakor”-“Rotor” uchrashuvida esa, bu ish amalga oshirilmadi. Shundan keyin ham komandaga ishonib bo'ladimi? Hatto Vasilis Xadzipanagis Gretsiyadan kelib, “Paxtakor”ni xotirlab ketdi. Monumentga gulchambar qo'ydi, futbolchilar nomidagi ko'chalarni aylandi.
Yaqinda uyimizga bir maktub keldi. Uning qisqacha mazmuni quyidagicha: “Hurmatli Axbor aka! Kechirasiz, men iloji bo'lmaganidan sizga maktub yozyapman. Chunki bu ishga faqat siz yordam berishingiz mumkin. Qishlog'imizdagilar ham shu fikrda. Gap shundaki, men Sirojiddin Bozorovning opasi bo'laman.
Kichik ukam futbolga qiziqishi sababli, uni Toshkentdagi sport-internatga, Sirojiddin o'qigan joyga olib borgan edim. Ota-onam ham u futbolchi bo'lsin, uni maydonda ko'rsak, Sirojiddinni eslab yuramiz, deyishgandi. Biroq u erdagi murabbiylar bizga hatto qayrilib ham qarashmadi...”
Otam xatni o'qib anchagacha o'ziga kelolmadi. Samarqandga javob maktubi yozdi. O'zi Sirojiddinning ukasini sport-intenatga olib bordi. Shundan keyin respublikada taniqli murabbiylar uni sinab ko'rishdi. Faqatgina yoshi etmagani uchun kelasi yil albatta qabul qilishlarini aytib, uzr so'rashdi.
Shu kunlarda esa otam uyga qog'ozga o'rog'liq narsa ko'tarib keldi. So'ng hammamizga birma-bir ko'rsatib chiqdi. Biz temir va shisha parchalarini ushlab, hech narsaga tushunmadik. Otam bundan xafa bo'lmadi ham. Yosh bolalarga xos qo'lidagi narsaga suqlanib qararkan, menga murojaat qildi: “To'qqiz yildan beri orzu qilib qidirgan narsamni topdim. Bular “Paxtakor” halokatga uchragan samolyot parchalaridir. Tanishlaring bo'lsa, menga muzeylardagidek oynavand eksponat yasatib bergin. Bularni va 1979 yil halokatdan oldin o'yinchilardan qo'l qo'ydirib olgan vimpelni ko'rgazma qilib uyning to'riga joylashtiraman...”
* * *
“Sport jurnalisti juda murakkab kasb. Respublikamizda bu kasbning ustalari sanoqli. Chunki odatda jismoniy tarbiya institutini bitirganlar adabiyotni yaxshi bilishmaydi va aksincha jurnalistika yoki filologiya fakultetini bitirgan studentlarning sport bilan muntazam shug'ullanganlarini kam uchratganman”.
15 yil futbol bilan shug'ullangandan so'ng universitetni bitirib, redaktsiyaga ilk bor maqola yozganimda, yuqoridagi gaplarni otam menga uqtirgandi. Shundan so'ng men har safar nima yozishimdan qat'iy nazar, otamga ko'rsataman. U ham erinmasdan o'qib chiqib, o'zining fikrlarini aytadi. Bugungi yozganlarimni ilk bor otamga ko'rsatmasdan chop ettirayotirman. Chunki avvaldan uning yodiga ko'p narsalarni solib, yuragi siqilishini istamadim.
Bugun esa mumkin, chunki 11 avgust. “Paxtakor” halokatga uchragan kun. Otam odatdagidek erta uyg'onadi. Bozordan gul xarid qilib, Botkinodagi marhumlarsiz qabrlarni ziyorat qiladi. O'yinchilarning nomi qo'yilgan ko'chalarni kezadi. Marhumlarning oila a'zolariga qo'ng'iroq qilib, hol-ahvol so'raydi. So'ngra uyga kirib vimpel, rasmlar, xullas, “Paxtakor-79”dan nima esdalik qolgan bo'lsa, barchasini yana bir bor ko'zdan kechiradi. Shuning uchun ham men xohlasam-xohlamasam, bugun u yana bir bor yig'lab, yuragini bo'shatib oladi. Uning shunday bo'lib qolganiga bugun 9 yil bo'ldi... Abror IMOMXO'JAEV
“Turkiston” gazetasi,
1988 yil 11 avgust soni PS. Ushbu maqola matbuotda chop etilganidan 1 yilu 1 oy o'tib katta farzandim Diyor dunyoga keldi. U nabiralar orasida buvasining ishini davom ettirayotgan mutaxassisdir. Otasi o'z dadasi haqida ilk marotaba matbuotga chiqish qilganida hali dunyoga kelmagan o'g'lim oradan 28 yil o'tib buvasi haqida qog'oz qoraladi. O'qib ko'ringlar... Muallif
“News ARENA” gazetasining
№6 (78) sonidan olindi
— deya xabar beradi uff.uz nashri.
Bosh sahifaga
418